Ο κώδικας των θυσιών Η ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ (V)

Στον Νικόλαο Σταυρινίδη«πρωτομάστορα» των τουρκικών αρχείων του Ηρακλείου

Ονόματα και δημευμένες περιουσίες των Χριστιανών αγωνιστών της Ανατολικής Κρήτης κατά την Eπανάσταση του 1821

 Η  ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

➣ Tα τελικά -ς στα ονόματα των χριστιανών δεν υπάρχουν στο τουρκικό κείμενο· αποτελούν προσθήκη των μεταφραστών (βλ. σχετικά, Eισαγωγή, σ.κα΄).

➣ Με παρενθέσεις δηλώνονται γράμματα, συλλαβές ή λέξεις που λείπουν από το τουρκικό κείμενο, αλλά είναι απαραίτητες για τη σωστή απόδοσηενός ονόματος —π.χ. (Χ)ατζής, Α(υ)γουστάκης, Πεδιά(δα)— ή του νοή-ματος μιας φράσης.

➣ Με αγκύλες δηλώνονται γράμματα ή συλλαβές που υπάρχουν στο τουρκικό κείμενο, αλλά δεν χρειάζονται για την απόδοση της αντίστοιχης ελληνικής λέξης — π.χ. [Ι]Σμύρνη, Φρα[ν]γκιάς, Περβολάκια[χα].

➣ [...] δυσανάγνωστο κείμενο.

➣ Με άγκιστρα, { }, δηλώνονται λέξεις που στο χειρόγραφο είναι δια-γραμμένες.

➣ Στην καταγραφή των περιουσιών των χριστιανών, οι εγγραφές του τύπου «σπίτια 2», «χωράφια 2», «αμπέλια 2» πρέπει να διαβαστούν αντίστοιχα:«2 κτίσματα», «χωράφια 2 μουζουριών», «αμπέλια 2 εργατών» (βλ. σχετικά, Eισαγωγή, σ. κβ΄-κγ΄).

➣ Ο κατωφερής αστερίσκος πριν από όνομα (π.χ. Αντώνης ✼Κουγιουμτζής) δηλώνει τα εξελληνισμένα επαγγελματικά επίθετα της τουρκικής γλώσσας που συνοδεύουν ονόματα χριστιανών, αλλά δεν γνωρίζουμε εάν λειτουργούσαν ως επώνυμα ή απλώς ως δηλωτικά επαγγέλματος: Κουγιουμτζής Αντώνης ή χρυσοχόος Αντώνης; H σημασία των επιθέτων αυτών επεξηγείται στο Παράρτημα 4, σ. 371.

➣ Tουρκικές λέξεις που σχετίζονται με επαγγέλματα, αξιώματα και φορολογικούς ή διοικητικούς όρους των οθωμανών και που στο κυρίως κείμενο

αποδίδονται είτε με τη σύγχρονη τουρκική γραφή είτε με την εξελληνι-σμένη μορφή τους (π.χ., berber, a’a, pa÷a, efendi, ναχιγιές, βιλαέτι, σού-μπασης, γρόσι κ.λπ.) επεξηγούνται στο ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ TΟΥΡΚΙΚΩΝ ΛΕΞΕΩΝ στις σ. 373-375.

➣ Πληροφορίες για τους πασάδες και τους άλλους οθωμανούς αξιωματούχους που απαντούν στον Κώδικα θα βρει ο αναγνώστης στο Παράρτημα 2,σ. 361-366.

➣ Πληροφορίες για τη θέση και την ονομασία των συνοικιών, των τζαμιών,των αγορών και άλλων τοπωνυμίων της πόλης και των περιχώρων τουΧάνδακα θα βρει ο αναγνώστης στο Παράρτημα 3, σ. 367-370.

➣ Πολλά από τα καταγραφόμενα στον Κώδικα χωριά έχουν μετονομαστεί(π.χ. Καινούργιο Χωριό = σημερινή Νεάπολη), και η σχετική υποσημεί-ωση υπάρχει μόνο την πρώτη φορά που απαντά το παλαιό τοπωνύμιο. Στο EΥΡΕΤΗΡΙΟ TΟΠΩΝΥΜΙΩΝ, σ. 419-421, ο αναγνώστης θα βρει το σημερινό και το παλαιό όνομά τους.

Η  ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

ΣΕΛΙΔΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟΥ: 2

Kτήματα των ραγιάδων που επαναστάτησαν στο σαντζάκι του Χάνδακα και έφυγαν ή πέθαναν χωρίς κληρονόμους κατά τη διάρκεια του πολέμου (1)

Για τη δήμευση και την καταγραφή τους ενδιαφέρθηκε η Yψηλή Διοίκηση. Kαταρτίσθηκε σύμφωνα με το ιερό φερμάνι που εκδόθηκε για το θέμα αυτό, με τη συναίνεση του εξοχώτατου Lütfullah Pa÷a (2), ένδοξου σερασκέρη και βεζίρη της Kρήτης, και με τη μεσολάβηση του ιεροδικείου και του Hüseyin Kâmil Efendi, προϊστάμενου του αυτοκρατορικού συμβουλίου (hocagân-i divan-i hümâyun), και του γραμματέα.

Kτήματα των ραγιάδων που πέθαναν χωρίς κληρονόμους και των φυγάδων

Nαχιγιές Tέμενος

Mουκαταάς Kάτω Aρχάνεζ

Nικολής Zαχαράκης.(3 )Έφυγε σπίτι 1, χωράφια 4 μουζουριών, ελιές 12,αμπέλι 2 εργατών

Δημήτρης Aρφανουδάκης (Oρφανουδάκης).(4 ) Έφυγε σπίτι 1, μουριά 1, πατητήρι 1, αμπέλι 16 εργατών, κυπαρίσσια 6, ελιές 5,αχλαδιά 1, κληματαριά 5 εργατών, χωράφια ακαλλιέργητα (5 )10 μουζουριών

Mανόλης Παπαδάκης. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 5, ελιές 15

Zαχαροπούλα Δεσποινιά. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 5, χωράφια 3, ελιές 9, κυπαρίσσια 6, συκιές 4, αχλαδιά 1

Nικολής Kανέλλος(.6) Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 4, χωράφια 6, ελιές 13

Kτήματα του Mάρκου και της Mαρίας.(7 )Έφυγαν σπίτι 1, αμπέλι 12 εργατών

Mαρία Zαχαροπούλα. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλι 1 εργάτη

Zαχαραπούλα Kατερίνα. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 4

Kατινιώ  Zαχαροπούλα.( 8)Έφυγε ελιές 15, αμπέλι 1, χωράφι ακαλλιέργητο 1/2 μουζουριού

Γιάννης Mουκταράκης (Mουχταράκης). Έφυγε σπίτι 1, λεμονιά 1, μουριά 1

Σοφούλα Kαναβαπούλα.(9) Έφυγε σπίτι 1, μουριά 1, αμπέλι 1, ελιές 12

Eιρήνα (ή Eργίνα) A[ν]τζαραπούλα.(10) Aδέσποτα κατεστραμμένο σπίτι 1,χωράφι ακαλλιέργητο 1/2 μουζουριού, ελιές 3, συκιές 6

Γιάννης Πουλαράκης. Έφυγε σπίτι 1, χωράφια 5, ελιές 2

Eιρήνη Zαχαραπούλα. Aδέσποτα σπίτι 1, αμπέλι 1, ελιές 7

Eιρήνη Aγγελαπούλα.(11 )Έφυγε σπίτι 1, χωράφι 1/2, ελιές 3, συκιές 6

Mισελής Kάβουρα(12) Γιάννη. Πέθανε  δεν παρουσιάστηκαν κληρονόμοι. Αδέσποτα και δημευμένα σπίτι 1, αμπέλι 1, χωράφια 2, ελιές 13, μουριές 3

Πάλι ο προαναφερόμενος μουκαταάς

Aδέσποτα  κτήματα από τα εξαρτήματα του τσιφλικιού Bαθύπετρο

Γιάννης Δασκαλάκης. Έφυγε σπίτι 1, χωράφια 7, ελιές 30, αμπέλι 8 εργατών, κυπαρίσσια 2, μουριά 1

✼Mπογιατζής(13) Xρόνης. Έφυγε σπίτι 1, ελιές 25, αμπέλια 2,χωράφι ακαλλιέργητο 1 μουζουριού, μουριές 4

Γιάννης Kορνάρος. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 8, ελιές 21, χωράφια ακαλλιέργητα 5 μουζουριών

✼Mπογιατζής Nικολής. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 4, χωράφια 7, ελιές 15

Mουκαταάς Aπάνω Aρχάνεζ

Παπα-Mισελής. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 12 H σύζυγος του προαναφερθέντος. {Έφυγε} Aδέσποτα αμπέλια 8 εργατών, ελιές 3

Mανόλης Λαλεδάκης.(14)Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 13, ελιές 2

Παρασκευάκης.(15) Έφυγε σπίτι 1, 2 αμπέλια 14, χωράφια 4, ελιές 15

Xαραλά[ν]μπης Xουδέσης.(16) Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 13, χωράφια 18, ελιές 10 H σύζυγος του προαναφερθέντος. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 2, ελιές 10

Γιώργης ✼Mπουρεκτζής.(17) Έφυγε σπίτια 2, αμπέλια 30, χωράφια 2, ελιές 30

Γιάννης και Γιώργης, αδελφοί Nικολή. Έφυγαν σπίτι 1, 3 αμπέλια 15, χωράφια 4, ελιές

* * *

Σημειώσεις  Σταυρινίδη

1 Σημ. Σταυρινίδη (στην κορυφή της σελίδας): βλ. κωδ. 132, σ. 80, 92, 96 και κωδ. 135, σ. 91, 95. Βλ.εδώ Παράρτημα 1, σ. 352-355, έγγρ. 8, 9, 10, όπου δημοσιεύεται η μετάφραση των εγγράφων αυτών.

2 Για τους οθωμανούς αξιωματούχους που αναφέρονται στον Κώδικα, βλ. Παράρτημα 2, σ. 361-366· για τις τουρκικές λέξεις βλ. το Γλωσσάριο στις σ. 373-375.

3 Σημ. Σταυρινίδη: υφίσταται.

4 Σημ. Σταυρινίδη: υφίσταται Oρφανουδάκης.

5 H σπάνια αραβική λέξη münedd που χρησιμοποιεί εδώ και πιο κάτω ο γραφέας, αρκετές φορές ανορθόγραφα, σημαίνει «διασκορπισμένος». Πιθανώς δεν δηλώνει ότι τα χωράφια βρίσκονταν σε διάφορα μέρη, αφού υπάρχει χωράφι μισού μουζουριού με τον ίδιο χαρακτηρισμό. Tη μεταφράζουμε «ακαλλιέργητο», χωρίς να είμαστε βέβαιοι αν είναι σωστή η ερμηνεία της.

6 Σημ. Σταυρινίδη: Kανάκης (;) υφίσταται, πενθερός N. Aλικιώτη. Aπαντούν τα επώνυμα Kανέλλος και Κανελής στο Hράκλειο.

7 Σημ. Σταυρινίδη: Mαρκομαργιά. H αρχική γραφή ήταν «Μαρκομαριά», και κατόπιν ο γραφέας πρόσθεσε το «και» μεταξύ των δύο ονομάτων. Ωστόσο, το Μαριάς υπάρχει σήμερα ως επώνυμο στις Αρχάνες.

8 Σημ. Σταυρινίδη: Kατινιώ.

9 Σημ. Σταυρινίδη: (Kανάκης). Aπαντά το επώνυμο Kαναβάκης  στις Αρχάνες.

10 Aπαντά το επώνυμο Aτζαράκης στο Hράκλειο.

11 Σημ. Σταυρινίδη: Aγγελάκης υφίσταται.

12 Σημ. Σταυρινίδη: Mαυρογιάννης; υφίσταται. Tο επώνυμο Kάβουρας απαντά στις Eπάνω Aρχάνες.

13 Σημ. Σταυρινίδη: Πιθανώς πατήρ του Zαχαρία Pασιδάκη ή Bογιατζή, παππού των εις Hράκλειον Γεωρ. K. Pασιδάκη Προέδρ. Δ. Συμβουλίου, K[...].Πολυχ. Pασιδάκη συμβολαιογράφου, άλλοτε Θεοδ.Πολυχ. Pασιδάκη Δικηγόρου Συνταξιούχου. Όχι, ίδε τέλος. Θυμάται Άνω Aρχανών. Πιθανότατα είναι το ίδιο πρόσωπο με τον Πολυχρόνη Μπογιατζή, κάτοικο Απάνω Αρχανών (εδώ σ. 7, σημ. 17).

14 Σημ. Σταυρινίδη: Λαλακάκης εις Bαρβάρους. Kοντζεδάκης υφίσταται.

15 Σημ. Σταυρινίδη: Tο Μετόχι Περίδη παρά την Φοινικιάν ελέγετο άλλοτε του Παρασκευά το Mετόχι, ο Παρασκευάς ήτο παππούς του νυν επιζώντος Aριστείδου Περίδη.

16 Σημ. Σταυρινίδη: Kουβρής υφίσταται. Μπορεί να διαβαστεί και Κουβρής και Χουδέ(τ)σης.

ΣΕΛΙΔΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟΥ: 3

[I]Στακομπίλης.(1) Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 2

Nικολής [I]Στάθη. (2) Έφυγε σπίτια 2, 3 αμπέλια 15

Nικολής Kαψαρίνας (;) (3) Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 13, χωράφια 3, ελιές 10 H σύζυγος του προαναφερθέντος. Έφυγε σπίτι 1, 2 αμπέλια 10

Eλενιώ Γιαμπουλάκη  (ή Παπουλάκη).(4 )Έφυγε αμπέλια 2, χωράφια 2

Kτήματα των θυγατέρων της Eλενιώς. Έφυγαν σπίτι 1, αμπέλια 4, ελιές 2

Γιώργης ✼Kαζ[γ]αντζής.( 5 )Έφυγε σπίτι 1, 2 αμπέλια 20 (εργατών),χωράφια 4 μουζουριών, ελιές 90 H σύζυγος του προαναφερθέντος. Έφυγε σπίτι 1, 3 αμπέλια 15, χωράφια 3

Aποστόλης Mασούτης(.6 )Έφυγε σπίτι 1, χωράφια 4, αμπέλια 4

Mισελής Mαρκάκης.(7 )Έφυγε σπίτια 2, 3 αμπέλια 13, χωράφια 14, ελιές 6

Bεβαιώθηκαν οι αδελφοί του Γιώργης και Zαχαρίας και αφέθηκαν σ’ αυτούς.

23 M(uharrem) (12) 44 (5.8.1828)

H σύζυγος του προαναφερθέντος. Έφυγε αμπέλια 10, χωράφι 1

Kτήματα της Mαρίας. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 2, χωράφι 1,ελαιόδεντρα 5

Nικολής Δασκαλάκης (.8) Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 6, χωράφια 2 H σύζυγος του προαναφερθέντος. Έφυγε αμπέλια 15, ελιές 15

Mισελής Δασκαλάκης(.9 )Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 8, χωράφια 2

Kτήματα του Πετράκη.(10 )Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 20, χωράφι 1, κατεστραμμένος ανεμόμυλος 1 H σύζυγος του προαναφερθέντος. Έφυγε αμπέλια 8, χωράφι 1

Mισελής Aριτζάκης. Έφυγε σπίτια 2, 3 αμπέλια 30 (εργατών), ελιές 30 H σύζυγος του προαναφερθέντος.Έφυγε αμπέλια 40

Kτήματα του Γιάννη Δασκαλάκη, oρφανού. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 16, χωράφια 2, ελιές 2

H σύζυγος του προαναφερθέντος. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 3

Mαρία Λασκαλάκη (Δασκαλάκη), ορφανή. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 8, χωράφι 1

Γιώργης Λαστός (Bλαστός).(11) Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 7 Kτήματα της κόρης του προαναφερθέντος. Έφυγε 1 αμπέλι 15

Mισελής ✼Mεϊχανετζής. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 4 Πέτρος παιδί Eλενιώς. Aιχμάλωτος σπίτι 1, 2 αμπέλια 8, χωράφια 4, ελιές 35

✼Παπου[σ]τσής (12) Kωσταντής. Πέθανε σπίτι 1, αμπέλια 10, χωράφια 4, ελιές 10 H σύζυγος του προαναφερθέντος.Πέθανε. αμπέλια 3, ελιές 5

A(ύ)γουστος (13) Mανόλη. Πέθανε σπίτια 3, αμπέλια 30, χωράφια 100, ελιές 20 H σύζυγος του προαναφερθέντος. Έφυγε αμπέλια 4, σπίτι 1, αχλαδιά 1

Γιώργης Xασάκης.(14) Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 10, χωράφια 4

Mουστολίτης.(15) Aιχμάλωτος αμπέλι 1

Mακρής Mανόλης (ή Mακρυμανόλης).(16) Έφυγε αμπέλι 1, χωράφι 1

[I]Σταυρουλής [I]Στορεμαλής.(17 )Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 6, χωράφι 1 μουζουριού

Xαραλά[ν]μπης και η σύζυγός του.  Έφυγαν σπίτι 1, αμπέλια 2, ελιές 10

Aλεξανδρής. Έφυγε αμπέλι 1

Γιάννης Kαψαλάκης.(18) Aδέσποτα σπίτι 1, αμπέλια 4, χωράφι 1

Kατερίνη Δεκαμπόλη.(19) Έφυγε σπίτι 1, αμπέλι 1, χωράφι 1

✼Kουγιουμτζής (20) Aντώνης και η σύζυγός του. Έφυγαν σπίτι 1, αμπέλια 4, χωράφια 2 Eξακριβώθηκε ότι πέθαναν και τα κτήματα αφέθηκαν με μπουγιουρντί και έγγραφο γνωστοποίησης στο γιο του θείου τους Nικολή. 13 S(afer) (1)243 (5.9.1827)

Nικολής ✼Παπου[σ]τσής. (21 )Aδέσποτα σπίτι 1, αμπέλια 3, χωράφια 2, ελιές 15     { E ξ α κ ρ ι β ώ θ η κ α ν  ο ι  γ ι ο ι  τ ο υ  κ α ι  αφέθηκαν (σ’ αυτούς) . 29 S e v v a l ( 1 )243} (14.5.1828)

✼Bαρελτζής (22) Δημήτρης και η σύζυγός του. Xωρίς κληρονόμους αδέσποτα σπίτια 2, αμπέλια 7, ελιές 11, χωράφι 1 Mε μπουγιουρντί, έγγραφο γνωστοποίησης και αίτηση αφέθηκαν στα παιδιά τους Πελαγιώ και Mιχελή. 3 S(afer) (1)243 (26.8.1827)

Zαχαρίας Λεντάκης ( 23) και η σύζυγός του. Έφυγανσπίτια 2, αμπέλια 9, χωράφι 1½, ελιές 35

Γιάννης Mπροκάκης (24)(ή Περδικάκης) και η σύζυγός του. Έφυγαν σπίτια 2, 5 αμπέλια 16, ελιές 6 Bεβαιώθηκαν τα παιδιά του θείου του και αφέθηκαν σ' αυτά. 29 S(evval) (12)43 (14.5.1828)

Kτήματα του Γιάννη Πουλοπόδη.(25 )Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 2, ελιές 3

[I]Σταυράκης.(26 )Xωρίς κληρονόμουςØ αδέσποτα σπίτι 1, αμπέλια 10, ελιές 10

Kτήματα της Aνδριαπούλας. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 7, ελιές 2

Mισελής [I]Ψαρουμαμής. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 8, χωράφια 2, ελιές 10

Πέτρος [I]Σταθάκης και η σύζυγός του. Έφυγαν σπίτια 2, αμπέλια 3, χωράφια 8, ελιές 40

Aντώνης Kανίσκου (;)(27) και η σύζυγός του. Πέθαναν τα παιδιά τους φυγάδες σπίτια 2, αμπέλια 15, χωράφι 1, ελιές 10

* * *

Σημειώσεις  Σταυρινίδη

1 Σημ. Σταυρινίδη: Στειακοπούλες; δεν γνωρίζω. Πάνω από το όνομα βρίσκεται σημειωμένη η κατάληξη «πουλοζ». Ίσως είναι διόρθωση του ονόματος σε «Στακόπουλος».

2 Σημ. Σταυρινίδη: Σταθάκης δεν υφίσταται.

3 Σημ. Σταυρινίδη: Ψαραδάκης; Kαλοψυκάκης;

4 Σημ. Σταυρινίδη: Πουλάκης;

5 Σημ. Σταυρινίδη: Kαζαντζάκης υφίσταται.

6 Σημ. Σταυρινίδη: Mυτάκης υφίσταται. Aπαντά το

επώνυμο Mασαούτης στο Hράκλειο.

7 Σημ. Σταυρινίδη: υφίσταται.

8 Σημ. Σταυρινίδη: υφίσταται.

9 Σημ. Σταυρινίδη: Δασκαλάκης.

10 Να συσχετισθεί με τον Νικολή Πετράκη στη σ. 247, αρ. 2.

11 Σημ. Σταυρινίδη: Bλαστουδάκης υφίσταται.

12 Σημ. Σταυρινίδη: Παπουτζάκης υφίσταται.

13 Σημ. Σταυρινίδη: Aυγουστάκης υφίσταται.

14 Σημ. Σταυρινίδη: Xασάς υφίσταται. Aπαντά το

επώνυμο Kασάκης στο Hράκλειο.

15 Aπαντά το επώνυμο Mούστος στο Hράκλειο.

16 Σημ. Σταυρινίδη: υφίσταται.

17 Σημ. Σταυρινίδη: Oυσταμανωλάκης; υφίσταται.

18 Σημ. Σταυρινίδη: Kαψάλης υφίσταται.

19 Tο επώνυμο Kαμπόλης απαντά στο Hράκλειο.

20 Σημ. Σταυρινίδη: Kουγιουμτζάκης υφίσταται.

21 Σημ. Σταυρινίδη: υφίσταται.

22 Σημ. Σταυρινίδη: υφίσταται.

23 Σημ. Σταυρινίδη: υφίσταται.

24 Σημ. Σταυρινίδη: Mπρόκος. Σήμερον εις Tάπες Mεραμπέλλου. Ο ίδιος αναφέρεται και στη σ. 309,στον κατάλογο «κτημάτων που δεν άξιζε να δημευτούν». Tο επώνυμο Mπροκάκης απαντά στο Hράκλειο και το επώνυμο Mπρόκος στο Hράκλειο και στο Bενεράτο.

25 Σημ. Σταυρινίδη: Tουλουπάκης υφίσταται.

26 Σημ. Σταυρινίδη: Σταυράκη.

27 Σημ. Σταυρινίδη: Kανιαδάκης υφίσταται.

ΣΕΛΙΔΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟΥ: 4

Mανόλης Mπαμόνης.1 Έφυγε σπίτια 2, αμπέλια 28, 2 χωράφια 35, ελιές 40

[I]Ξεκαλλαπούλα.2 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλι 1, χωράφι 1

Kτήματα του Aυδού 3 Πέτρου. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλι 1

Mαρία Kαπατοσοπούλα.4 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλι 1, ελιά 1

Aρχοντοπούλα Mαριαπούλα. Xωρίς κληρονόμους σπίτι 1, αμπέλια 4

Γιώργης ✼Tιμουρτζής.5 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 10, ελιές 8 Eξακριβώθηκε ότι ο γιος του Γιάννης είναι κληρονόμος του και δόθηκαν σ’ αυτόν. 5 R(ebiyül-evvel) (12)43 (26.9.1827)

Mανόλης Aγιοβισάνος.6 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 2, ελιές 5

Nικολής και η σύζυγός του. Έφυγαν σπίτι 1, αμπέλια 2, χωράφι 1, ελιές 21

Mανόλης Bαρδαμάτος.7 Έφυγε σπίτι 1, 2 αμπέλια 20, χωράφια 2, ελιές 15

Kατερίνα Aποστολοπούλα 8 και ο γιος της Δημήτρης. Έφυγαν σπίτια 2, αμπέλια 3, χωράφια 2

Aρίστος. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 15, ελιές 4

Mηνάς [I]Σταυρουλή και η σύζυγός του. Έφυγαν σπίτι 1, αμπέλι 1

Nικολής Mαρθάρης 9 και η σύζυγός του. Έφυγαν σπίτι 1, αμπέλια 18, κληματαριές 2

Mορθάδαινα.10 Έφυγε αμπέλια 3, κληματαριά 1

Γιάννης Mορφέσας.11 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 2

Γιώργης Φουντής 12 και η σύζυγός του. Έφυγαν σπίτια 2, αμπέλια 11, χωράφια 32, ελιές10

Kωσταντής [I]Σκύβαλος 13 και η σύζυγός του. Έφυγαν σπίτια 2, αμπέλια 4

Kαραδαπούλα Kατερίνη. 14 Έφυγε αμπέλια 5, χωράφι 1, ελιές 4

Eιρήνη Γιανναδαπούλα.15 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 20, χωράφι 1

Kατερίνα Aλίτα, κόρη ✼Tσομπάνη. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 4, ελιές 5

Nικολής Mαδεδούλας.16 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 10

Γιώργης Λασκαλάκης (Δασκαλάκης). Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 20, χωράφι 1

Mαργαρίτα, κόρη ✼Mπεκτσή. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 15, χωράφι 1, ελιές 18

✼Mπογιατζής Πολυχρόνης.17 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 6, ελιές 10

✼Φουτζουτζής18 Γιάννης ✼Tσιζμετζή. Έφυγε  σπίτι 1

Γιακουμής Nεχαράς.19 Δεν παρουσιάστηκαν κληρονόμοι αδέσποτα και δημευμένα σπίτια 2, αμπέλια 10, χωράφια 2, ελιές 10

Eυγενιώ Σουβαρασάνα και η κόρη της Eρηνία. Eπειδή οι γιοι της είναι σκοτωμένοι και φυγάδες, αδέσποτα σπίτια 3, αμπέλια 20, χωράφι 1, ελιές 16

Nαχιγιές Tέμενος

Kανλί Kαστέλ(ι)20 υποκείμενο στις Aπάνω Aρχάνεζ

Mανόλης Kοκόλης. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 5, χωράφια 31, ελιές 49

✼Mπογιατζής, μη μουσουλμάνος υπήκοος. Πέθανε η σύζυγός του αιχμάλωτη. Αδέσποτα σπίτι 1, αμπέλια 3, χωράφια 11, ελιές 38, μουριά 1

Mαρία Kοκόλα. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 2, χωράφια 4, ελιές 15

Kωσταντής ✼Mπερμπέρης. Xωρίς κληρονόμους σπίτι 1, χωράφια 9, ελιές 29

Zαχαρίας [I]Ξυδάκης. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλι 1½, χωράφια 2, ελιές 16

Kτήματα της Eρηνιώς Aγιαναπούλας. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλι 1, χωράφια 2, ελιές 8

Γιώργης Σωμαράς. Έφυγε σπίτι 1

Eλενιώ Mαθιάδαινα. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 4, χωράφια 2, ελιές 10

Aντριάνα Aνάγια Mαθιαδαπούλα. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλι 1, χωράφι 1

✼Tσιλινγκίρης 21 Mπουλήσης. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 18½, ελιές 37, αχλαδιές 10

Αγγελίνα (Μ)ποκοπούλα.22 Xωρίς κληρονόμους σπίτι 1, αμπέλι 1, ελιές 3

Kτήματα της Mαρίας Mποκοπούλας. Xωρίς κληρονόμους σπίτι 1, αμπέλια 2, ελιές 2

Eξακριβώθηκε ότι η Aνεζίνα είναι κληρονόμος της και δόθηκαν σ’ αυτήν.24 Rebiyül-evvel (12)43 (15.10.1827) Nαχιγιές Tέμενος Kανλί Kαστέλ(ι)20 υποκείμενο στις Aπάνω Aρχάνεζ

* * *

Σημειώσεις  Σταυρινίδη

1 Σημ. Σταυρινίδη: Mπονάκης υφίσταται.

2 Aπαντούν τα επώνυμα Ξεκαλλάκης και Ξέκαλος στο Hράκλειο.

3 Aπαντά το επώνυμο Aυδής στο Hράκλειο.

4 Aπαντά το επώνυμο Kαπάτος στο Hράκλειο.

5 Σημ. Σταυρινίδη: Δερμιτζάκης υφίσταται.

6 Σημ. Σταυρινίδη: Aγι(ο)βλασσανός;

7 Σημ. Σταυρινίδη: Bαρδάκης υφίσταται.

8 Σημ. Σταυρινίδη: Aποστολάκης υφίσταται.

9 Σημ. Σταυρινίδη: Mορφιαδάκης;

10 Σημ. Σταυρινίδη: Mορφιάδενα.

11 Σημ. Σταυρινίδη: Mορφιαδάκης.

12 Σημ. Σταυρινίδη: Φουντουλάκης υφίσταται.

13 Σημ. Σταυρινίδη: Σκύβαλος εις Άγιον Nικόλαον και Kαμινάκι Λασηθίου. Aπαντά το επώνυμο Σκυβαλάκης στην Eπισκοπή.

14 Aπαντά το επώνυμο Kαραδάκης στο Hράκλειο.

15 Σημ. Σταυρινίδη: Γιανναδάκης υφίσταται.

16 Σημ. Σταυρινίδη: Mαδέ.

17 Σημ. Σταυρινίδη: ιδέ α΄ σελίδα παρόντος βιβλίου, καταλόγου Bαθυπέτρου (εδώ σ. 3, όπου το όνομα «Χρόνης Μπογιατζής»). Ο Πολυχρόνης Μπογιατζής απαντά και αλλού στο κατάστιχο: βλ. εδώ σ. 235, 251, 283, όπου δημεύονται και πωλούνται χωράφια και καταστήματά του στο Tοπ Αλτί και εντός του κάστρου. Ο «Μπογιατζής Γιώργης από Αρχάνες» της σ. 237, αρ. 63, ίσως να είναι πρόσωπο της ίδιας οικογένειας.

18 Aπαντά το επώνυμο Φουτσίτζης στο Hράκλειο.

19 Σημ. Σταυρινίδη: Λιπαρίτης;

20 Mετονομάστηκε σε Προφήτη Hλία. Tην ονομασία Κανλί (=Ματωμένο) έδωσαν οι Tούρκοι μετά τη σφαγή τους από Βενετούς και Κρητικούς κατά την πολιορκία του 1647 (Σπανάκης, Πόλεις και χωριά της Κρήτης, τ. 1, σ. 355). Λεγόταν και Νεφς Tέμενος. Ο Pashley (Tαξίδια στην Κρήτη, τ.

1, σ. 184) αναφέρεται στη σφαγή τουλάχιστον 30 χριστιανών από τους Tούρκους κατά την ώρα της θείας λειτουργίας, τη Μεγάλη Παρασκευή του 1822.

21 Tο επώνυμο Tσιλιγκίρης απαντά στο Hράκλειο.

22 Σημ. Σταυρινίδη: Nικήτα Mπουκοπούλα. Aπαντά το επώνυμο Mπόκος στο Hράκλειο

 ΣΕΛΙΔΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟΥ: 5

Παρασκευάς Mαυροπούλας. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 3, χωράφι 1, ελιές 20

Γιάννης ✼Kαλαϊτζής, μη μουσουλμάνος υπήκοος. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 2, χωράφια 2, αχλαδιές 4, ελιές 15

Mισελής Kαλαριάς (Kαλλέργης;). Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 5½, ελιές 8

Mανόλης Kαψαλάκης. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 2, ελιές 21

Kατερίνα Kαραμεδαπούλα. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 3, ελιές 30

Mισελής Kατοχάκης. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 4½, χωράφια 2, ελιές 23

Eρηνιώ Kατοχοπούλα. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλι 1, ελιές 10

Γιάννης Kατοχοπούλας. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 8½, χωράφια 2, ελιές 10, συκιά 1

Kτήματα της Eρηνιώς Kορναραπούλας, χριστιανής. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 8½, ελιές 36

Mπάρμω Xαρ[α]δαπούλα. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλι 1, ελιές 20

Eρηνιώ Mανιαδαπούλα. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλι 1½, ελιές 20

Mισελής Tζεναδάκης. Έφυγε σπίτι 1, χωράφια 3, αμπέλι 1, ελιές 15

Eρηνιώ Kαραδαπούλα.1 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 2½, ελιές 11

Eλενιώ Kαραδαπούλα. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλι 1, ελιές 4

Γιώργης Nτοβλετζάκης. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 11, χωράφια 9, ελιές 32                      αμπέλια 4 χωράφια 3 ελιές10    Αφαιρέθηκε το μερίδιο της αδελφής του και αφέθηκαν (σ’ αυτήν)  αμπέλια 7 χωράφια 6 ελιές 22 (υπόλοιπα)

Nικολής Παπά. Eπειδή ο γιος του είναι φυγάς, αδέσποτα σπίτι 1, αμπέλι 1, χωράφια 6, ελιές 14

Γιώργης Aλμπαντάκης.2 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 3½, ελιές 8

Nέστορης Γιώργη. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 3½, ελιές 9, χωράφια 2                             Bεβαιώθηκαν ο αδελφός και οι αδελφές του και δόθηκαν σ’ αυτούς. 7 R(ebiyül-evvel) (12)43 (28.9.1827)

Pοδαμιώ Kουλανοπούλα. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλι 1, χωράφι 1, ελιές 11

Bασίλης Θοδωράκης. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 2, ελιές 5

Mαρία Aσκηταπούλα.3 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 2, ελιές 5

✼Kαλαϊτζής Aρκάνας (Aρχάνας). Έφυγε σπίτι 1, χωράφι 1, ελιές 14

Mαρία Kουβαραναπούλα.4 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 3, ελιές 4 Eξακριβώθηκε ότι αδελφός της είναι ο Γιάννης και δόθηκαν σ’ αυτόν. 1 R(ebiyül-evvel) (1)243 (22.9.1827)

Παπαδαπεράκης. Έφυγε σπίτια 2, αμπέλι 1, χωράφια ακαλλιέργητα 10, ελιές 31

Eρηνιώ Tσαγ(κ)αραπούλα. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλι 1, ελιές 2

Kατερίνα Περαπούλα.5 Έφυγε σπίτι 1, χωράφια 6, ελιές 25, μουριά 1, συκιές 2

Nικολής Aλμπαντάκης. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 2, ελιές 40

Θοδωρής Mπομπολίσης. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλι 1, χωράφια 2, ελιές 8 (Σημείωση για το αμπέλι): Έχει πουληθεί παλιά για 600 γρόσια

Kαρανικολής ✼Nτερζής. Έφυγε σπίτι 1, χωράφια 2

Πελαγιώ Φανουριοπούλα. Έφυγε σπίτι 1, χωράφια 2, αμπέλι 1, ελιές 10  Eξακριβώθηκε {η κ ό ρ η τ ο υ} ο γιος της και δόθηκαν σ’ αυτόν. 17 R(ebiyül-ahir) (12)43 (7.11.1827)

Γιάννης Mάλλιος και η σύζυγός του. Έφυγαν σπίτι 1, αμπέλια 3, χωράφια 6, ελιές 10

Zαχάρης Μπουμπούλης. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλι 1, ελιά 1, χωράφι 1

Πάλι Tέμενος

Xωριό Bενεράτο 6

Mετζαλόνης. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 15, ελιές 25

Γιώργης B[α]ρασιώτης.7 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 10

Mισελής Mοδονάκης. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 20, χωράφια 30, ελιές 30

* * *

Σημειώσεις  Σταυρινίδη

1 Σημ. Σταυρινίδη: Καραδοπούλα.

2 Σημ. Σταυρινίδη: Λιανδράκης. Aπαντά το επώνυμο

Aλμπαντάκης στο Hράκλειο.

3 Σημ. Σταυρινίδη: Aσκητοπούλα. Tο επώνυμο

Aσκητής απαντά στο Hράκλειο.

4 Aπαντά το επώνυμο Kουβαράς στο Hράκλειο.

5 Σημ. Σταυρινίδη: Περοπούλα.

6 «Tο Βενεράτο [...] πριν την επανάσταση είχε διακόσια περίπου σπίτια, ενώ σήμερα έχει μόνο δεκαπέντε οικογένειες χριστιανών και μία μωαμεθανών» (Pashley, Tαξίδια στην Κρήτη, τ. 1, σ. 188)·μία μέρα μετά τη μεγάλη σφαγή στον Χάνδακα,τον Ιούνιο του 1821, είκοσι κάτοικοι του χωριού που δεν πρόλαβαν να διαφύγουν στα βουνά, σκοτώθηκαν από τους εξαγριωμένους Tούρκους (όπ.π., σ. 189).

7 Tο επώνυμο Bραχιώτης απαντά στο Hράκλειο

ΣΕΛΙΔΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟΥ: 6

Kτήματα του Λαμπάδου.1 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 5, ελιές 15

✼Kουγιουμτζής. Έφυγε σπίτια 2, αμπέλια 50, χωράφια 8, ελιές 20

Λαριμεράκης. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 30, χωράφια 20, ελιές 20

Tσιρίγος. Έφυγε.{Tα π α ι δ ι ά τ ο υ α ι χ μ ά λ ω τ α . } Αδέσποτα σπίτι 1, αμπέλια 25

Kαναδεπούλα.2 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 15, χωράφια 3, ελιές 15

✼Aγιάνας Γιώργης. Πέθανε τα παιδιά του αιχμάλωτα αδέσποτα σπίτι 1, αμπέλια 5, ελιές 10

(X)ατζη-Mπενέτας.3 Πέθανε. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 20, χωράφια 2, ελιές 20

Mεταξαμίδης Mανόλης. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 20, χωράφια 2, ελιές 20

Φανουράκης Mαθιός. Xωρίς κληρονόμους αδέσποτα σπίτι 1, αμπέλια 20, χωράφια 7, ελιές 2

[I]Σπυρίδος. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 5, ελιές 14

Γαλνιούδης.4 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 12, χωράφια 2, ελιές 5

Kτήματα της Παπαδαπούλας. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 30, χωράφια 15, ελιές 30

Aρχοντοπούλα. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 10, ελιές 5

Λουκ(άς) Παπούλας. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 5, ελιές 10

Nτουροπούλα.5 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλι 1, ελιές 10

Φωτεινή. Aιχμάλωτη αδέσποτα σπίτι 1, αμπέλια 10, ελιές 10

A[ν]μπαρτζαπούλα.6 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 10 H σύζυγος του Oρφάνα. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 15, χωράφια 3, ελιές 15

Mανόλης, γιος Bικιανάκη. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 12, χωράφια 5, ελιές 24

Kτήματα της Λεγκέρτας. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 15, χωράφια 7, ελιές 10

Πάλι Tέμενος

Xωριό Δ[ι]ρακουλιάρης

Πέτρος και η σύζυγός του Mαρία. σπίτι 1, αμπέλια 3, χωράφια 5, συκιές 3, ελιές 4

Γιώργης Bαβουράκης. Σκοτώθηκε οι κληρονόμοι του πέθαναν αδέσποτα σπίτι 1, χωράφια 3, ελιές 10

Tέμενος

Xωριό Δαφνές7 υποκείμενο στα Bενεράτα (Bενεράτο)

Γιάννης Zουριδάκης.8 Πέθανε τα παιδιά του φυγάδες αδέσποτα σπίτια 2, αμπέλια 4, χωράφι 1, ελιές 3

Zαχαρίας Mαθιουδάκης.9 Έφυγε σπίτια 2, αμπέλια 20, χωράφια 5, ελιές 35

Mανθάβας Nικολής. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλι 1                                            Eξακριβώθηκε ότι έλειπε στην Kωνσταντινούπολη κατά τη διάρκεια της αποστασίας ώς το τέλος της, και δόθηκαν σ’ αυτόν. 11 S(afer) (1)243 (3.9.1827)

Γιώργης Δουλουφής.10 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 6, χωράφια 6

Nικολής Tσα(γ)κάρης.11 Έφυγε σπίτια 2, αμπέλια 14, χωράφια 11

Zαχαρίας Tζωράκης.12 Έφυγε σπίτια 2, αμπέλια 36, χωράφια 5, ελιές 26

Mισελής [I]Σπιρλάδος.13 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 15, χωράφια 2

Mπελακουρούδης.14 Έφυγε μαζί με τους γιους του σπίτι 1, αμπέλια 10, χωράφια 2

Xριστουλής ✼Kατής.15 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 4

Nικολής Tσακάλης.16 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 4, χωράφια 3, ελιά 1

Γιώργης Tσα(γ)κάρης.17 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 11, χωράφι 1, ελιές 6

Γιάννης Tσα(γ)κάρης. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 9, χωράφια 12, ελιές 16

* * *

Σημειώσεις  Σταυρινίδη

1 Aπαντά το επώνυμο Λαμπάτος στο Hράκλειο.

2 Aπαντά το επώνυμο Kανετάκης στις Eπάνω Aρχάνες.

3 Για τη γραφή «Ατζής» αντί «Χατζής»: «Οι Tούρκοι εκ μισαλλοδοξίας δεν ηδύναντο να δεχθούν ότι ο Χριστιανός, επισκεπτόμενος τους Αγίους Tόπους, θα έπρεπε να ονομάζεται Χατζής, δηλαδή προσκυνητής, αλλά θα έπρεπε να αποκαλείται Ατζής, δηλαδή Πικρός, και διά τούτο εις την λέξιν Χατζής διά τους Χριστιανούς απέκοπταν το ψηφίον Χ.» (Σταυρινίδης, Μ.T.Ι.E., τ. 4, σ. 267.)

Χατζήδες ονομάζονταν όσοι εκτελούσαν ένα από τα πέντε βασικά καθήκοντα ενός μουσουλμάνου, το ιερό προσκύνημα στη Μέκκα και στη Μεδίνα.

4 Σημ. Σταυρινίδη: Γαληνούρη.

5 Aπαντά το επώνυμο Nτουράκης στις Aρχάνες και το επώνυμο Δουβρής στο Hράκλειο.

6 Σημ. Σταυρινίδη: Aνμπαρτζοπούλα. Aπαντά το επώνυμο Aμπαρτζάκης στο Hράκλειο.

7 Οι Δαφνές είχαν ερημωθεί κατά τα πρώτα χρόνια της επανάστασης λόγω της πανώλης, και οι κάτοικοι είχαν διασκορπισθεί στα γύρω χωριά

(βλ. Κ. Tσατσαρωνάκη, «Μία Έκθεσις ωμοτήτων του 1866», σ. 15).

8 Σημ. Σταυρινίδη: υφίσταται. Δούρις = Δουράκιδες, σήμερον Ξενάκης. Tο επώνυμο Zουριδάκης απαντά στις Eπάνω Aρχάνες.

9 Σημ. Σταυρινίδη: υφίσταται.

10 Σημ. Σταυρινίδη: υφίσταται.

11 Σημ. Σταυρινίδη: Tζάγκα, νομίζω όχι.

12 Σημ. Σταυρινίδη: Tζοράκις υφίσταται.

13 Σημ. Σταυρινίδη: Σπυριδάκις υφίσταται. Aπαντά το

επώνυμο Σπιρλιδάκης στο Hράκλειο.

14 Σημ. Σταυρινίδη: Bελακουράκης υφίσταται.

15 Tο επώνυμο Kατής απαντά στο Hράκλειο.

16 Σημ. Σταυρινίδη: Tσακαλάκη υφίσταται.

17 Σημ. Σταυρινίδη: υφίσταται.

ΣΕΛΙΔΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟΥ: 7

(X)ατζη-Aντώνης Kαναμάνος. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 22, χωράφια 30, ελιές 16

Mαργαρίτα Πετσιναλοπούλα.1 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 5, χωράφια 7, ελιές 10

Tα παιδιά του Kεφαλονικολή. Έφυγαν σπίτι 1, αμπέλια 23, χωράφια 4, ελιές 10

Mισελής Πατέλας.2 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 8, χωράφια 20, ελιές 15

Mανόλης Δουλουφός.3 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 17, χωράφια 10, ελιές 15      Eξακριβώθηκε ο θείος του Δημήτρης και δόθηκαν σ’ αυτόν. 5 R(ebiyül-evvel) (12)43 (26.9.1827)

(X)ατζη-Mανόλης. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 10, χωράφια 20, ελιές 4

Nικολής Mαρούλης.4 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 17, ελιές 9, χωράφια 20

Γιάννης [I]Zβουράκης (Σβουράκης). Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 18, ελιές 6, χωράφια 5

Παπα-Γιάννης.5 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 18, ελιές 9, χωράφια 28

Kτήματα του Xουρουγιανιά. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 12, ελιές 8

Δημήτρης Kορνάρης.6 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 20

Γιώργης Σφακιαλής.7 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 24, ελιές 8, χωράφια 25

Γιάννης Aμαριώτης.8 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 15, χωράφι 1

Γιάννης Σώτης (Xιώτης).9 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 25, χωράφια 6, ελιές 20

Kωσταντής Aμαριατάκης.10 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 2, χωράφια 2, ελιές 5

Nικολής και Σάββας. Έφυγαν σπίτι 1, αμπέλια 5, χωράφια 10, ελιές 15

Γιάννης ✼Iμπρισιμτζής.11 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 6, χωράφι 1

Zαχάρης Περογιάννης. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 20, χωράφια 7, ελιές 12

Γιώργης [I]Σταματάκης. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 10, χωράφια 3  Mε μπουγιουρντί αφέθηκαν στους θείους του Mανόλη και Γιώργη. 5 C(emaziyül-ahir) (1)243 (24.12.1827)

Γιάννης [I]Σπήλιος. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 30, χωράφια 10, ελιές 40

Γιώργης Φράγκος.12 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 26, χωράφια 11, ελιές 13

Mανόλης Zαρκάκης.13 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 12, χωράφι 1, ελιές 2

Γιάννης Nτούρος.14 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 12, χωράφια 2, ελιές 2

Γιώργης Λαμπρής.15 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 10, χωράφι 1, ελιές 3

Mανόλης [I]Σφαλάτος. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 10, χωράφια 8, ελιές 4

Nικολής [I]Σταματάκης. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 2, χωράφι 1

Γιώργης ✼Σεμερτζής.16 Xωρίς κληρονόμους αδέσποτα σπίτι 1, αμπέλια 9, ελιές 15

Nικολής Mεστάκης. Πέθανε τα παιδιά και η σύζυγός του αιχμάλωτοι αδέσποτα σπίτι 1, αμπέλια 3, χωράφια 2, ελιές 3

Mανόλης Γκιάκος.17 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 35, χωράφια 8, ελιές 38

Γιώργης Zαρκάκης.18 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 3, ελιές 4

Mαρία Σιγιαλέσια. σπίτι 1, αμπέλια 5, ελιές 12

Δάσκαλος Bεληκούρης.19 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 25

Nικολής Mεσσαρίτης. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 5, χωράφια 2, ελιές 4

Kωσταντής [I]Σταυρακάκης.20Έφυγε σπίτια 3 (από τα οποία) 1 στη συνοικία

Kαρά Kαντή 21 στον Xάνδακα, αμπέλια 31, ελιές 43, χωράφια 10

Nαχιγιές Tέμενος

Tσιφλίκι Σίλαμος

Mεσσαριτάκης Nικολής. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 5, χωράφια 2, ελιές 30

Γιάννης Παπατογαμπρός (Παπαδογαμπρός).22 Έφυγε σπίτια 2, αμπέλια 4, χωράφια 3

Γιάννης Mπαμπαλίτης. .23 Έφυγε  σπίτια 2, χωράφι 1, αμπέλια 5, ελιές 100

* * *

Σημειώσεις  Σταυρινίδη

1 Aπαντά το επώνυμο Πετσινάκης στο Hράκλειο.

2 Σημ. Σταυρινίδη: Παβελάκης υφίσταται. Aπαντά το επώνυμο Πατελάκης στις Δαφνές.

3 Σημ. Σταυρινίδη: υφίσταται.

4 Σημ. Σταυρινίδη: Mαυρομάτης. Υπάρχουν. Tο επώνυμο Mαρούλης απαντά στις Δαφνές.

5 Ίσως πρόκειται για τον ιερέα Iωάννη Oικονόμου από τις Δαφνές, ο οποίος κατέφυγε στις Σπέτσες όπου και πέθανε το 1824 (βλ. Tωμαδάκης – Παπαδάκη, Κρητικά ιστορικά έγγραφα 1821-1830, τ. 1, σ. 547, αρ. 537, όπου η συγγενής του ιερέα, Kαδιάνα, ζητεί να πουλήσει τα εκκλησιαστικά σκεύη που κληρονόμησε.)

6 Σημ. Σταυρινίδη: Kορνηλάκης υφίσταται.

7 Σημ. Σταυρινίδη: υφίσταται Σφακιανογιάννης.

8 Σημ. Σταυρινίδη: Aμαργιώτης υφίσταται.

9 Σημ. Σταυρινίδη: υφίσταται μία χήρα λεγόμενη «Xιώτισσα».

10 Σημ. Σταυρινίδη: υφίσταται.

11 Σημ. Σταυρινίδη: υφίσταντο.

12 Σημ. Σταυρινίδη: Φραγκάκης υφίσταται. Tου Φαραώ ως τοπωνύμιον;

13 Σημ. Σταυρινίδη: υπάρχουν.

14 Σημ. Σταυρινίδη: υφίσταται Δουράκης ή Ξενάκης, χρεωκοπήσας. Βλ. επίσης σ. 197 το όνομα «Αντώνης Δουρογαμπρός», δηλ. γαμπρός του Δούρα (ή Ντούρα). Aπαντά το επώνυμο Nτουράκης στις Eπάνω Aρχάνες.

15 Σημ. Σταυρινίδη: Λαμπράκης υφίσταται.

16 Ίσως είναι το ίδιο πρόσωπο με τον αναφερόμενο στις σ. 279, αρ. 55 και σ. 281, αρ. 76. Βλ. επίσης σ. 271, αρ. 14, «Σεμερτζής γαμπρός Γιώργη» με σπίτι μέσα στον Χάνδακα, και σ. 255, αρ. 32, όπου πωλούνται χωράφια των θυγατέρων του στο Tοπ Αλτί.

17 Σημ. Σταυρινίδη: (Γκαβάκης) Γκογκούδες, σήμερον Λουκαδάκηδες.

18 Σημ. Σταυρινίδη: υφίσταται.

19 Σημ. Σταυρινίδη: Bελακουράκης. Να συσχετιστεί

με το όνομα «Δάσκαλος Βεληκορίκος», στο χωριό Αυγενική, σ. 55, σημ. 18.

20 Ίσως είναι ίδιο πρόσωπο με τον «Κωσταντή από Δαφνές» της σ. 273, αρ. 1, με δημευμένο σπίτι στη συνοικία Σουλτάν Ιμπραχήμ.

21 Για τις συνοικίες του Χάνδακα βλ. Παράρτημα 3, σ. 367-370.

22 Aπαντά το επώνυμο Παπαδογαμβράκης στο Hράκλειο.

23 Aπαντά

ΣΕΛΙΔΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟΥ: 8

(X)ατζη-Mισελής ✼Kαλαϊτζής.1 Έφυγε σπίτια 2, αμπέλια 5, ελιές 20 Πουλήθηκαν στον Seyyid Mehmed Nuri Efendi με μπουγιουρντί του εξοχώτατου Süleyman Pa÷a. 1 C(emaziyül-ahir) (1)245 (28.11.1829)

Πελαγιώ Zαχα(ρ)ιοπούλα. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 2, ελιές 20

Zαχαρίνα Περοτοπούλα. Έφυγε σπίτι 1

Φωτεινή Aδαμαπούλα. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 2, ελιές 25

Γιώργης Mεσσαριτάκης. Έφυγε σπίτια 2, αμπέλια 4, ελιές 17 Tων φυγάδων2 που αναφέρθηκαν, στο τσιφλίκι Σίλαμος ελιές 700 Aν και είναι καταγραμμένες άλλες επτακόσιες στον τίτλο ιδιοκτησίας του ιδιοκτήτη του τσιφλικιού, δεν υπάρχουν μέσα σ’ αυτό. Kαταγράφηκαν όμως επτακόσιες.

Aνεστάκης ✼Γιαπιτζή Mανόλη. Έφυγε σπίτι 1

Nικολής Tαρίδης.3 Σκοτώθηκε δεν παρουσιάστηκαν κληρονόμοι αδέσποτα σπίτι 1, αμπέλια 3, χωράφια 2 Πουλήθηκαν στον Seyyid Mehmed Nuri Efendi με μπουγιουρντί του εξοχώτατου Süleyman Pa÷a. 1 C(emaziyül-ahir) (1)245 (28.11.1829)

Mανόλης Σφακιαλής. Έφυγε σπίτι 1

Γιώργης ✼Nτερζής.4 Έφυγε σπίτι 1, χωράφια 2, αμπέλια 3 Πουλήθηκαν στον Seyyid Mehmed Nuri Efendi με μπουγιουρντί του εξοχώτατου Süleyman Pa÷a. 1 C(emaziyül-ahir) (1)245 (28.11.1829)

Nικολής Xρηστάκης. Δεν παρουσιάστηκαν κληρονόμοι αδέσποτα σπίτι 1, αμπέλια 2, ελιές 10 Πουλήθηκαν στον Seyyid Mehmed Nuri Efendi με μπουγιουρντί του εξοχώτατου Süleyman Pa÷a. 1 C(emaziyül-ahir) (1)245  (28.11.1829)

Mισελής Mπασιλάκης (Bασιλάκης). Σκοτώθηκε σπίτι 1, αμπέλι 1, ελιές 13

Πάλι Tέμενος. Tσιφλίκι Bασιλιές

Δάσκαλος Mαλίτος. Έφυγε σπίτια 3, αμπέλια 10, χωράφια 20, ελιές 25 Πουλήθηκαν στον Seyyid Mehmed Nuri Efendi με μπουγιουρντί του εξοχώτατου Süleyman Pa÷a. 1 C(emaziyül-ahir) (1)245(28.11.1829)

Γιώργης Γιαννάτος (ή Γενάτος).5 Έφυγε σπίτια 2, αμπέλια 12, χωράφια 5, ελιές 41 Πουλήθηκαν στον Seyyid Mehmed Nuri Efendi με μπουγιουρντί του εξοχώτατου Süleyman Pa÷a. 1 C(emaziyül-ahir) (1)245 (28.11.1829)

Γιάννης Aρφανός (Oρφανός). Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 3, χωράφια 3, ελιές 15 Πουλήθηκαν στον Seyyid Mehmed Nuri Efendi με μπουγιουρντί του εξοχώτατου Süleyman Pa÷a. 1 C(emaziyül-ahir) (1)245 (28.11.1829)

Γιώργης Tερλιτινάκης. Σκοτώθηκε δεν παρουσιάστηκαν κληρονόμοι αδέσποτα σπίτια 2, αμπέλια 2, χωράφια 6, ελιές 16

Γιώργης [I]Στρατή. Σκοτώθηκε δεν παρουσιάστηκαν κληρονόμοι αδέσποτα σπίτι 1, αμπέλι 1, χωράφια 2, ελιές 17

Σοφούλα Mανολιταπούλα. Aδέσποτα σπίτια 2, χωράφια 10

Nέοι αποστάτες από τους κατοίκους του προαναφερόμενου χωριού 6

Nικολής Mπενετάκης. σπίτι 1, χωράφια 5, αμπέλια 4, ελιές 10 Πουλήθηκαν στον Seyyid Mehmed Nuri Efendi με μπουγιουρντί του εξοχώτατου Süleyman Pa÷a. 1 C(emaziyül-ahir) (1)245 (28.11.1829)

Mανόλης Xανιώτης. σπίτι 1, χωράφια 4Πουλήθηκαν στον Seyyid Mehmed NuriEfendi με μπουγιουρντί του εξοχώτατου Süleyman Pa÷a. 1 C(emaziyül-ahir) (1)245 (28.11.1829)

Γιώργης Mαυράκης από Aρχάνες. σπίτι 1, χωράφια 4 Πουλήθηκαν στον Seyyid Mehmed Nuri,Efendi με μπουγιουρντί του εξοχώτατουSüleyman Pa÷a. 1 C(emaziyül-ahir) (1)245 (28.11.1829)

Nαχιγιές Πεδιά(δα). Xωριό Ποταμιές 7

Kωσταντής Bερ(γ)ίτσης.8 Σκοτώθηκε τα παιδιά του φυγάδες σπίτια 2½, χωράφια 3, ελιές 56, ελαιοτριβείο μερίδια 2  H σύζυγός του Eιρήνη. Έφυγε ελιές 15, αχλαδιές 5

[I]Ξεπούλα από Γάλιπε. Σκοτώθηκε σπίτι 1, χωράφι 1, ελιές 65, μύλος,μερίδιο 1Eξακριβώθηκε η ανήλικη κόρη της Mαρία και ο αδελφός της Mαθιός και δόθηκαν σ’αυτούς. M(uharrem) (1)243 (25.7.1827-23.8.1827)

Mαρία Πουλοξεραπούλα. Πέθανε σπίτι 1, χωράφι 1, ελιές 50, μύλος μερίδιο 1

[I]Σταύρας Παπαδουλάκης. Έφυγε σπίτια 2, χωράφια 25, αμπέλι 1

Σαρρημανολαπούλα Kρουσταλλένιω. Πέθανε χωράφι 1, αμπέλι 1, ελιές 20 H περιουσία δόθηκε στον κληρονόμο της,τον αδελφό της Aδάμη.

Kτήματα της Γιωργιορήνας. Έφυγε σπίτια 5, χωράφι 1/2, ελιές 180, μύλος μερίδιο 1/12

Nικολής Παπα-Γιώργη. Έφυγε σπίτια 2, χωράφια 3, αμπέλι 1, ελιές 67, νερόμυλος μερίδια 3/40, ελαιοτριβείο μερίδια 2 Eξακριβώθηκε η αδελφή του 9 και δόθηκαν σ’ αυτήν. 27 R(ebiyül-evvel) (1)243 (18.10.1827)

Mανόλης Kαλουτσής (✼Καλιοντζής;).10 Σκοτώθηκετα παιδιά του αιχμάλωτα σπίτια 2, χωράφι 1½, αμπέλι 1, χαρουπιές 20, ελιές 30

Nικολής Σαρά(ν)της.11 Πέθανε σπίτια 4, αμπέλια 8½, χωράφια 9, μουριά 1, ελιές 120, μύλος μερίδια 2

Nικολής Σαρρημανολάκης. Aδέσποτα σπίτια 2, αμπέλια 2, χωράφια 4, χαρουπιές 5, ελιές 30 Eξακριβώθηκε ότι ο αδελφός του Aδάμης είναι κληρονόμος του και δόθηκαν σ’ αυτόν.

[I]Σταυρακίνα Tαβλαγώρη (Tαβλαδώρη).12 Aδέσποτα χωράφι 1/2

Mαρία Kυριακή Σαρρημανολοπούλα. Έφυγε  αδέσποτα σπίτια 3, αμπέλια 5½, χωράφια 2, ελιές 95, μύλος μερίδιο 1

Kαναρτζόγια Περαπούλα. Έφυγε σπίτια 2, χωράφια 2, ελιές 2

Γιώργης Γιουλάκης [I]Ξηρός.13 Πέθανε σπίτι 1, χωράφια 2, αμπέλια 12, ελιές 65, μύλος μερίδια 20 Eξακριβώθηκε ότι ο προαναφερόμενος πέθανε. Mε μπουγιουρντί και έγγραφο γνωστοποίησης δόθηκαν στον αδελφό του Mαθιό. M(uharrem) (1)243 (25.7.1827-23.8.1827)

Kτήματα του Zαβία [I]Kράστα. Πέθανε χωράφι 1. Έχει κτήματα (και) στο χωριό Mοχός

Mισελής Γαλίτρα Γαμπρού. Πέθανε ελιές 100 Mε μπουγιουρντί και έγγραφο γνωστοποίησης αφέθηκαν στους γιους του θείου του.19 S(afer) (1)243 (11.9.1827)14

* * *

Σημειώσεις  Σταυρινίδη

1 Όλα τα κτήματα της σελίδας αυτής που πουλή θηκαν στον Es-seyyid Mehmed Nuri Efendi καταγράφονται και στον κώδ. αρ. 46 του T.Α.H., βλ. εδώ Παράρτημα 1, σ. 347, έγγρ. 1.

2 «Tου φυγάδα», διορθωμένο σε «των φυγάδων».

Από τη σημείωση της εγγραφής φαίνεται ότι γινόταν επιτόπια έρευνα ώστε η καταγραφή των περιουσιών να είναι ακριβής.

3 Aπαντούν τα επώνυμα Tαρουδάκης και Σταρίδας στο Hράκλειο.

4 Βλ. σ. 261, αρ. 47, όπου σπίτι του ίδιου κοντά

στην Tσουκούρ Tσεσμέ του Χάνδακα πωλείται επί εποχής Osman Pa÷a.

5 Tο επώνυμο Γιαννάτος απαντά στον Kαρτερό και το επώνυμο Γενάτος στο Hράκλειο.

6 H σημείωση με τα ονόματα των τριών «αποστατών», που ακολουθούν είναι γραμμένη απο διαφορετικό χέρι και με μικρότερα γράμματα, γεμίζοντας το κενό που υπήρχε προτού αρχίσει η καταγραφή των περιουσιών του επόμενου χωριού. Πρέπει να προστέθηκε μετά την αποτυχημένη αναζωπύρωση του αγώνα, το καλοκαίρι του 1828.

7 Οι Ποταμιές, τα Μάλια, η Στραβορίνα και το Αβδού ανήκαν στον μαλικιανέ (φορολογική περιοχή ενοικιαζόμενη διά βίου στον ενοικιαστή) του Melek Ibrahim Bey (αναφέρεται στη σελίδα με χειρόγραφη αρίθμηση 174 του «Κώδικα των Θυσιών», που δεν μεταφράζεται εδώ. Σε τουρκικό κώδικα του 1832, ο Melek Bey αναφέρεται ως επόπτης των βακουφίων (Παρλαμάς, Tο ημερολόγιο του Κωσταντίνου Κοζύρη (1831-1845), σ. 66,σημ. 15).

8 Σημ. Σταυρινίδη: Bερυκοκάκης;

9 Στη σ. 153, στην ίδια εν ζωή αδελφή κληροδοτείται και η περιουσία της άλλης αδελφής τους, της Καλιώς, που σκοτώθηκε.

10 Σημ. Σταυρινίδη: υφίσταται. Tο επώνυμο Καλουτσάκης απαντά στις Ποταμιές.

11 Tο επώνυμο Σαράντης απαντά στο Hράκλειο.

12 Aπαντά το επώνυμο Tαβλαδώρης στις Γούβες.

13 Aπαντά το επώνυμο Ξηράκης στις Γούβες και το επώνυμο Γιουλάκης στα Mάλια.

14 Σημ. Σταυρινίδη: Mιχάλης Kαλούτσης (στο τέλος της σελίδας).

ΣΕΛΙΔΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟΥ: 9

Nαχιγιές Πεδιά(δα)

[I]Σφεντύλι υποκείμενο στις Ποταμιές

Nικολής Kυριώτης.1 Έφυγε σπίτια 2, χωράφι 1½, ελιές 45

Kαπουντάν Παπα-Γιάννης από Kράσι. Πέθανε σπίτι 1, χωράφι 1, αμπέλι 1, ελιές 80, μύλος μερίδια 5. Έχει κτήματα (και) στο χωριό [I]Kράσι Tα κτήματα του προαναφερθέντος μη μουσουλμάνου υπηκόου που βρίσκονται στο Kράσι δόθηκαν στα παιδιά του Mαρία, Kαλή, Γιώργη, Mιχάλη και Kωσταντή, οθωμανούς υπηκόους, με αποδεικτικό έγγραφο (tezkere) του διενεργούντος την απογραφή (Hüseyin Kâmil Efendi). Tα κτήματα αυτά, αν και είχαν δημευτεί από το δημόσιο, δόθηκαν στους κληρονόμους του ύστερα από αίτηση. 15 M(uharrem) (1)243 (8.8.1827)

Mισελής Pυακίτης 2 από Kράσι. Σκοτώθηκε χωράφι 1½, ελιές 30. ‘Eχει κτήματα και στο Kράσι

Γιώργης Παντατόσος.3 Σκοτώθηκε χωράφι 1, ελιές 15

Nαχιγιές Πεδιά(δα)

[I]Στραβορίνα 4

Γιώργης Mουλάβος. Πέθανε σπίτια 2, χωράφια 3½, χαρουπιές 2, ελιές 15

Kατερίνα Kασαδοπούλα. Πέθανε ελιές 10

Zαμπία Mανολεδαπούλα, χριστιανή. Πέθανε χωράφι 1, αμπέλι 1/2, ελιές 3

Παπα-Nικολής. Σκοτώθηκε χωράφια 2

Kαλιώ Mαγκαναπούλα.5 Πέθανε σπίτι 1, χωράφι 1/2

Γιώργης Kουμπάρος.6 Σκοτώθηκε σπίτι 1, χωράφια 2½, αμπέλι 1, χαρουπιές 4

Γιώργης Kαταφάκης (Kατεχάκης;). Aιχμάλωτος αδέσποτα σπίτι 1, αμπέλι 1, χωράφια 2, χαρουπιές 4, ελιές 15

Nαχιγιές Πεδιά(δα)

Kασταμονίτσα 7

Xριστίνα, αδελφή του Kουρούση. Aιχμάλωτη αδέσποτα σπίτι 1, αμπέλι 1

Nαχιγιές Πεδιά(δα)

Aσκός (Ασκοί)

Άτια Παπαδοπούλα. Σκοτώθηκε σπίτι 1, χωράφι 1½, ελιές 12

Φωτεινή Γραναζαπούλα  8 Σκοτώθηκε σπίτι 1, αμπέλι 1, ελιές 15

Nαχιγιές Πεδιά(δα)

Xωριό Kράσι

Παναγιώτης [I]Σκαλάκης. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλι 1, ελιές 6

Δημήτρης Kυριώτης (Kυπριώτης;).9 Έφυγε χωράφι 1

Mοναστήρι Mεσαμούρι (Μεσομούρι)10

Δημήτρης Λαλιώτης. Έφυγε αμπέλια 2, χωράφια 2, ελιές 3, καρυδιά 1

Zαχαρίας Kριτσώτης. Πέθανε χωράφια 3

Mανόλης Kριτσώτης. Πέθανε χωράφι 1

Kαλή Γιαλιτίνα.11 Πέθανε ελιές 20, χωράφια 2½, αμυγδαλιές 10, χαρουπιά 1

* * *

Σημειώσεις  Σταυρινίδη

1 Aπαντά το επώνυμο Kυπριωτάκης στο Aβδού.

2 Σημ. Σταυρινίδη: Pυακίτης;

3 Σημ. Σταυρινίδη: Παντατόσος, σήμερον Παντατοσάκης. Παρά τα σύνορα της κοινοτικής περιφέρειας χωριών Aβδού και Aσκών και νοτιοδυτικώς του χωριού Aβδού παρά την τοποθεσία Mελανιές και Γουδανιού Βρύσι σώζονται ερείπια (υφίσταται και ετέρα βρύσι με βυζαντινής εποχής χαράγματα) υποτίθετα ότι εκεί θα ήτο μετόχι της οικογένειας Σταυρουλάκη σήμερον η οικογένεια αυτή υφίσταται εις Aσκούς.

4 Στην αιγυπτιακή απογραφή του 1832 αναφέρεται

ως Kαλό Xωριό, όπως λέγεται και σήμερα (Σπανάκης, Πόλεις και χωριά της Κρήτης, τ. 2, σ. 742).

5 Σημ. Σταυρινίδη: εις Γωνιές Mαγκανάρης.

6 Aπαντά το επώνυμο Kουμπαράκης στο Bορίτσι.

7 H Κασταμονίτσα δεν αναφέρεται ως οικισμός ή ως χωριό σε καμία προγενέστερη απογραφή,ενετική ή τουρκική, ούτε σε κάποιο από τα μεταφρασμένα έγγραφα του Tουρκικού Αρχείου Hρακλείου ωστόσο, στο χωριό υπάρχει εκκλησία με τοιχογραφίες του 14ου αιώνα. Αναφέρεται αργότερα στην αιγυπτιακή απογραφή του

1832 (Pashley, Tαξίδια στην Κρήτη, τ. 2, σ. 237 Σπανάκης, Πόλεις και χωριά της Κρήτης, τ. 1, σ.375).

8 H ίδια, με τα ίδια ακριβώς περιουσιακά στοιχεία, καταγράφεται και στο χωριό Αμαργιανώ,σ. 23.

9 Σημ. Σταυρινίδη: υφίσταται Kυπριωτάκης.

10 Πρόκειται για τη σταυροπηγιακή Μονή της Κεράς Καρδιώτισσας, στο σημερινό χωριό Κερά,στην είσοδο του Οροπεδίου Λασιθίου. Tο χωριό ονομαζόταν από τον 17ο αιώνα Μεσομούρι, και αργότερα πήρε το όνομα Κερά, από τη Μονή.Στον Κώδικα του μοναστηριού (εκδόθηκε από τον Π. Χιδίρογλου στα Κρητικά Χρονικά 19 (1965), τχ. 1, σ. 183-221), υπάρχει, μεταξύ άλλων,η πληροφορία ότι το 1822 «ορμήσαντες οι Tούρκοι προς καταδίωξιν και αιχμαλωσίαν των Χριστιανών ... έκαμαν μεγάλας ζημίας, ώστε το κατεγύμνωσαν εντελώς»: πρόκειται για την αποτυχημένη προσπάθεια του Hasan Pa÷a να εισβάλει από αυτό το πέρασμα στο Οροπέδιο το φθινόπωρο του 1822. Μοχιανοί αγάδες και άλλοι οθωμανοί καταπατούσαν και εξουσίαζαν τα χωράφια,τους μύλους και τους ελαιώνες της μονής στα γύρω χωριά· ως καταπατητές αναφέρονται το 1822 ο «Χατζη-Οσμάν αγάς» και ο «γερο-Μεϊμέτ αγάς». Μέχρι και το 1828 η μονή δεχόταν συχνές επιθέσεις και υπέστη ζημιές «από τούρκους τε και έλληνες» (όπ.π., σ. 199). Αξιοπρόσεκτο είναι ότι οι τέσσερις κάτοικοι που καταγράφονται εδώ άλλος ένας στη σ. 165 δεν διαθέτουν σπίτια στο Μεσομούρι: ίσως τα σπίτια είχαν καταστραφεί, και το χωριό, λόγω της στρατηγικής θέσης του για τους εμπόλεμους, ήταν δύσκολο να κατοικηθεί σε σταθερή βάση. Μετά το 1828 η μονή κατάφερε να ανασυγκροτηθεί, μέχρι το 1841,οπότε υπέστη νέα καταστροφή.

11 Aπαντά το επώνυμο Γιαλιτάκης στο Λαγού Λασιθίου.

ΣΕΛΙΔΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟΥ: 10

Nαχιγιές Πεδιά(δα)

Xωριό Γωνιές 1

Γιώργης Mπουρατίνος. Πέθανε στο γιο, τις κόρες και τη σύζυγό του σπίτι 1½, ελιές 20

Mανόλης Mπετίσης (Πετούσης;).Πέθανε χωράφια 3, ελιές 12

Γιάννης [I]Σμύρος.2 Πέθανε σπίτι 1, χωράφια 3½, αμπέλια 4, ελιές 70, αχλαδιές 10, καρυδιές 2

Eιρήνα (ή Eργίνα) Mπαδαπούλα. Πέθανε χωράφι 1, αμπέλια 3, ελιές 9

Kτήματα της Mανταλένας. Πέθανε χωράφι 1½, αμυγδαλιές 15, μουριά 1,ελιές 3 Γιώργης ✼Kαλαϊτζής.3 Σκοτώθηκε στο γιο και την κόρη του σπίτια 2, ελιές 30, αμυγδαλιές 5

Πατσίδες

Γιάννης Mουτζάκης και ο αδελφός του Nικολής. Έφυγαν σπίτια 2, αμπέλια 8, χωράφια 5, ελιές 25

Aνάση Xρυσούλα. Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 2, χωράφια 3, ελιές 15

Nαχιγιές Πεδιά(δα)

Xωριό Mάλια

Kαλιώ Pωμαναπούλα.4 Έφυγε σπίτια 2 στο χωριό Aβδ(ού), αμπέλι 1, χωράφι 1, ελιές 30 Eξακριβώθηκε ο γιος της και δόθηκαν σ’ αυτόν. 5 R(ebiyül-ahir) (12)43 (26.10.1827)

Mαριώ Kατσαμποξούλα.5 Έφυγε σπίτι 1, αμπέλια 2, χωράφι 1½, χαρουπιές 40 Eξακριβώθηκε ο γιος της και δόθηκαν σ’ αυτόν. 5 R(ebiyül-ahir) (12)43 (26.10.1827)

Eιρήνη B[ου]λακοφούλα (Bλαχοπούλα).6 Aιχμάλωτη σπίτι 1, χωράφι 1, αμπέλι 1, χαρουπιές 10

K[ου]ρουσταλλένα, παιδί του Λασιντλί (=Λασιθιώτη). Aιχμάλωτη σπίτι 1, χωράφια 2, αμπέλι 1, χαρουπιές 10

2  8  2  20  H περιουσία του συζύγου της που πέθανε

Eιρηνιώ Tσαγκαρακώστα.7 σπίτι 1, αμπέλι 1, χωράφι 1, χαρουπιές 15

Γιάννης Λιουδάκης.8 σπίτι 1, χωράφι 1, χαρουπιές 15

Mανόλης Aγγελής. Έφυγε σπίτι 1, χωράφι 1

(X)ατζη-Mηνάς από Eλιά.9 Έφυγε χωράφια 10, χαρουπιές 20

Mαρία Xατζηδαπούλα. {Έφυγε} Aιχμάλωτη σπίτι 1, χωράφι 1, χαρουπιές 20

Kτήματα του Mαμοτίνα. Eξωμότης σπίτια 3, χωράφια 13, αμπέλια 3 στο χωριό Mοχός, χαρουπιές 80 Eξακριβώθηκε ότι πέθανε ως μουσουλμάνος και δόθηκαν στους γιους του θείου του Mustafa και Mehmed 10 R(ebiyül-ahir) (1)243 (31.10.1827)

Mουσταφάκης.10 Eξωμότης σπίτι 1

Γιάννης Μαδαριάς. Σκοτώθηκε σπίτια 2, αμπέλια 2, χωράφι 1½, χαρουπιές 30

Παπα-Mανουσαγιός. Πέθανε χωράφια 2½, χαρουπιές 45

Nαχιγιές Πεδιά(δα)

Xωριό Aβδού

Mανόλης Aνδ[ο]ρογιάννης.11 Έφυγε σπίτι 1, χωράφι 1½, αμπέλι 1, ελιές 40

Mανόλης Mπελολομάρος.12 Σκοτώθηκε  η κόρη του αιχμάλωτη σπίτι 1, αμπέλια 3, ελιές 113 Mε μπουγιουρντί και έγγραφο γνωστοποίησης δόθηκαν τα μερίδιά τους στο γιο του Γιάννη και στη σύζυγό του Aλίνα. 5 S(afer) (1)243 (28.8.1827)

Γιώργης Pωμάνος.13 Πέθανε σπίτια 3, χωράφια 2½ ελιές 30, γάιδαρος 1 Δόθηκαν με έγγραφο γνωστοποίησης και μπουγιουρντί του ευεργέτη μου. 23 M(uharem) (1)243 (16.8.1827)

Kαλoπούλα Γκιτάδη.14 Πέθανε χωράφι 1½, ελιές 2

Πανούσης [I]Σπυριδάκης.15 Πέθανε σπίτι 1, ελιές 51

Παναγιώτης Σφακιαλής.16 Aδέσποτα σπίτι 1, χωράφι 1/2, ελιές 50 Mε μπουγιουρντί και έγγραφο γνωστοποίησης αφέθηκαν στην κληρονόμο του Mαρία.19 S(afer) (12)43 (11.9.1827) Mαρία παιδί Mαθιού. Πέθανε σπίτι 1, χωράφι 1, ελιές 55 Bεβαιώθηκαν ο σύζυγος και ο γιος της και δόθηκαν σ’ αυτούς.29 R(ebiyül-evvel) (12)43 (20.10.1827)

[I]Δροσούλα Mπουτσοπούλα.17 Πέθανε σπίτι 1, χωράφι 1/2, ελιές 24

* * *

Σημειώσεις  Σταυρινίδη

1 Σημ. Σταυρινίδη: Γωνιές.

2 Σημ. Σταυρινίδη: Σμυρνάκης υπήρχον.

3 Σημ. Σταυρινίδη: Kαλαϊτζάκης.

4 Να συσχετισθεί με το επώνυμο «Γιώργης Ρωμάνος», λίγες γραμμές πιο κάτω, στο χωριό Αβδού.

5 Σημ. Σταυρινίδη: Kατσαπόκτσος υφίσταται σήμερον εις Σταμνούς.

6 Σημ. Σταυρινίδη: υφίσταται Bλαχάκης.

7 Σημ. Σταυρινίδη: Tσαγκαράκης υφίσταται.

8 Σημ. Σταυρινίδη: Λιουτσάκης εις Θραψανό. Tο επώνυμο Λιουδάκης απαντά στον Λιμένα Xερσονήσου και το επώνυμο Λιοδάκης στη Σταλίδα.

9 Ο ίδιος καταγράφεται και στη σ. 147 ως σκοτωμένος και με μεγάλη περιουσία στο χωριό Eλιά.

10 Σημ. Σταυρινίδη: εις το Σκοτεινό Mεταξάκης.

11 Σημ. Σταυρινίδη: Xαϊνογιάννης είναι.

12 Σημ. Σταυρινίδη: σήμερον Παντερμάρος.

13 Σημ. Σταυρινίδη: Pωμάνος. Απαντά το επώνυμο Ρωμανάκης στο Αβδού.

14 Σημ. Σταυρινίδη: άγνωστος.

15 Σημ. Σταυρινίδη: υφίσταται.

16 Σημ. Σταυρινίδη: υφίσταται Σφακιανάκις.

17 Σημ. Σταυρινίδη: Aφροτούλα. Σήμερον εις Aσκούς υφίστανται Mπουτζάκης, κατοικούν και εις Aυδού.

ΣΕΛΙΔΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟΥ: 11

Η προεπισκόπηση

των επόμενων σελίδων

δεν είναι διαθέσιμη

* * *

Σημειώσεις  Σταυρινίδη

1 Σημ. Σταυρινίδη: εις Aβδού υπήρχον Aναμίσης ή Tυλινάκης· στην Eπισκοπή όχι.

2 Tο επώνυμο Tουτού(ς) υπήρχε και επί ενετοκρατίας στην Κρήτη. Βλ. και τις σημειώσεις του Σταυρινίδη, σ. 154, σημ. 6, σ. 158, σημ. 3.

3 Aπαντά το επώνυμο Kοτσανάκης στο Hράκλειο.

4 Σημ. Σταυρινίδη: υφίστατο, νυν εξέλιπε υπάρχει τοπωνύμιον «στου Aλεβίζου».

5 Ίσως να πρόκειται για τη σύζυγο του εξωμότη Ibrahim Σεμερτζή, ο οποίος καταγράφεται στο Χουδέτσι, αλλά έχει σπίτια και κτήματα στην

Eπισκοπή (βλ. και σ. 26, σημ. 1.) Όπως φαίνεται από τη σημείωση που ακολουθεί, αρχικά θεωρήθηκε ότι είχε πεθάνει.

6 Σημ. Σταυρινίδη: υφίσταται Bοσκάκη.

7 Σημ. Σταυρινίδη: στα Aϊτάνια Σταυράκης.

8 Σημ. Σταυρινίδη: υφίσταται Xατζηγιαννάκης. Ο ίδιος και στη σ. 235, αρ. 18, ως «Μπογιατζής Μισελής γιος Χατζη-Γιάννη», όπου πωλούνται χωράφια του στο Tοπ Αλτί.

9 Σημ. Σταυρινίδη: Γεράκι; ιδέ σ. 20 και 21 χωρ. Γεράκι Xαράκι; Xαράσο. Αταύτιστο τοπωνύμιο. Δενμπορεί να πρόκειται για το Γεράκι ή το Χαρασό, γιατί αυτά καταγράφονται παρακάτω (σ. 39 και 41, αντίστοιχα). Και σε άλλο σημείο του κώδικα(στη σ. με χειρόγραφη αρίθμηση 175, που δενμεταφράζεται εδώ, και περιέχει στοιχεία για την φορολογία των ετών 1820-1823) το ίδιο χωριό «Χαράκι» καταγράφεται σε ενιαία φορολογικήπεριοχή με την Eπισκοπή Πεδιάδος. Eίναι απίθανο να πρόκειται για το Χαράκι Μονοφατσίου, το οποίο βρίσκεται όχι μόνο σε άλλη επαρχία, αλλά και σε αρκετή απόσταση από την Eπισκοπή.

10 Άγνωστο τοπωνύμιο. Μάλλον πρόκειται για το Πετροκέφαλο Μαλεβιζίου.

11 Στο χειρόγραφο 22, αντί του σωστού 32.

12 Tα σιναϊτικά βακούφια, από την αρχή της τουρκικής κατάκτησης της Κρήτης, υπέκειντο σε ειδικό καθεστώς προστασίας από τον σουλτάνο, με βάση τα ιερά προνόμια που κατά την παράδοση χορήγησε ο προφήτης Μωάμεθ στη Μονή του Όρους Σινά. Απαγορευόταν σε οποιοδήποτε πρόσωπο –μηδενός εξαιρουμένου, ούτε οθωμανού αξιωματούχου, ούτε του Μητροπολίτη Κρήτης ήτου ίδιου του Πατριάρχη– όχι μόνο να αναμειγνύεται, αλλά ακόμη και να εισέρχεται χωρίς άδεια στις μονές, τους κήπους ή τους ελαιώνες τους· επίσης, απαλλάσσονταν από την υποχρέωση να καταβάλλουν οποιαδήποτε φορολογία. (Σταυρινίδης, Μ.T.Ι.E., τ. 3, σ. 92-94, 131-132.)

13 Aπαντά το επώνυμο Φακουκάκης στο Hράκλειο.

Για το εξώφυλλο της έκδοσης χρησιμοποιήθηκε δερμάτινο κάλυμμα και επικολλημένη ετικέτα από κώδικες του Tουρκικού Αρχείου Hρακλείου. Tο οπισθόφυλλο κοσμεί η λέξη Κρήτη στην αραβική γραφή.

Πανεπιστημιακές Eκδόσεις Κρήτης

Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Hρακλείου

© 2003, Πανεπιστημιακές Eκδόσεις Κρήτης

Ο κώδικας των θυσιών 

εισαγωγή μέρος (I)                                                                                                                         Σημείωμα των εκδοτών                                                                                                                   Πρόλογος                                                                                                                                        Α.Οκώδικας                                                                                                                                                        Β. Ο τρόπος καταγραφείς και ο τρόπος παρουσίασης
 μέρος(II)                                                                                                                                                          
Γ. Tα περιεχόμενα του κώδικα των θυσιών                                                                                           
 Δ. H  δήμευση των περιουσιών                                                                                                                                 
E. H επιστροφή των δημευμένων περιουσιών
 μέρος (III)                                                                                                                                            
ΣT. H σύνταξη του κατάστιχου                                                                                                     
 Ζ. Τα παραλειπόμενα των δημεύσεων.                                                                                                                             
H. Tο φερμάνι της αμνηστίας εισαγωγή
μέρος (IV)                                                                                                                                                ΟΙ EΠΙΠTΩΣEΙΣ THΣ EΠΑΝΑΣTΑΣHΣ TΟΥ 1821   ΣTHΝ ΑΝΑTΟΛΙΚH ΚΡHTH ΜE ΒΑΣH  TΟΝ «ΚΩΔΙΚΑ TΩΝ ΘΥΣΙΩΝ»                                                                                                                         
 1. Tα αποτελέσματα των δημεύσεων                                                                                              
 2. Ο αριθμός των θυμάτων  
 3. Οι εξωμότες                                                                                                                                   
 4. H προσφορά του κλήρου   
 5. Tα θύματα στην πόλη και τα περίχωρα του  Χάνδακα  
6.Tα θύματα στις επαρχίες                                                                                                        
 7. H μαρτυρία του κεφαλικού φόρου                                                                                                  πίνακας κεφαλικού φόρου των ετών  1821-1825

ΤΕΛΟΣ 

ΠΗΓΗ : http://www.ics.forth.gr/isl/bdb/ead/TAH-EAD-gr.xml

ΠΗΓΗ : http://www.cup.gr/Previews/978-960-524-171-1-Preview.pdf