10 Φεβρουαρίου 2017

Λέξεις τουρκικής προέλευσης στο κρητικό ιδίωμα.

Τιτλοφορείται το πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του Βασίλη Ορφανού μία έκδοση της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης.  το «Λέξεις τουρκικής προέλευσης στο κρητικό ιδίωμα» εκτείνεται σε σχεδόν 600 σελίδες και περιέχει περίπου 3.000 λήμματα, και λέξεις τουρκικής προέλευσης του κρητικού γλωσσικού ιδιώματος.
-Ο Ορφανός καταγράφει επίσης όλες τις σύνθετες και παράγωγες λέξεις, ακόμα και όταν μόνο το ένα συνθετικό είναι τουρκογενής λέξη, - δεν περιλαμβάνει λέξεις που, αν και στις πηγές αναφέρονται ως τουρκικά δάνεια, έχουν μπει στη γλώσσα απευθείας απο τα αραβικά, ας πούμε το ζάρι

9 Φεβρουαρίου 2017

αμέτι μουχαμέτι

Η διαδρομή της έκφρασης αμέτι μουχαμέτι από τις αρχές του 19ου αιώνα μέχρι σήμερα.
Ερευνητικό άρθρο του Βασίλη Ορφανού μελετητή της κρητικής διαλέκτου.
Στο Τουρκικό λεξιλόγιο της Νέας Ελληνικής του Ι. Τ. Παμπούκη, στο λήμμα ιμέτι διαβάζουμε: «ιμέτι το – α[ραβ]. ümmet = έθνος, λαός• ümmeti Mahomet = οι μουσουλμάνο• παραμορφωμένη την έκφρ. βλ. στις λ. αμέτ, αμέτης , αμέτι . Ορίστε, λέγ’ Αλήπασας, ιμέτι Μουχαμέτη. (325,205)» ,
Ο στίχος αυτός, σύμφωνα με την παραπομπή, βρίσκεται στο έργο του Κων. Σάθα Ιστορικαί Διατριβαί.

3 Φεβρουαρίου 2017

Φεστιβάλ Κρητικού Στίβου


Σε θεσμό έχει εξελιχθεί το Φεστιβάλ Κρητικού Στίβου στον Άγιο Νικόλαο, που  διοργάνωσε  για 4η συνεχή χρονιά ο Αθλητικός Σύλλογος Λασιθίου,
σε συνεργασία με τον ΕΑΣ ΣΕΓΑΣ Κρήτης, και άλλους φορείς.
Το αθλητικό φεστιβάλ περιλαμβάνει περιφερειακούς αγώνες δρόμου σε δημόσια οδό, αγώνες επίδειξης σφαιροβολίας με δύο διαδοχικά βάρη, αλμάτων σε μήκος άνευ φοράς, αλμάτων σε ύψος και το πρόγραμμα Kids' Athletics.

agios nikolaos cliff diving

http://agiosnikolaoscliffdiving.gr/

(Για εντυπωσιακά μακροβούτια κάντε κλικ στην εικόνα )

25 Ιανουαρίου 2017

Little Island

Το μικρού μήκους Ντοκιμαντέρ «Little Island» ​περιγράφει την ιστορία ενός ανθρώπου που επέλεξε να ζει για 40 περίπου χρόνια σ’ ένα μικρό νησί στα νότια της Κρήτης. Μέσα από τα χρόνια κατάφερε να διαμορφώσει τη ζωή του και να επιβιώνει παρά τις αντίξοες συνθήκες. Η ζωή του αναστατώνεται από την επιμονή των δασικών αρχών να τον απομακρύνουν από εκεί. Εκείνος όμως δεν ήταν διατεθειμένος να εγκαταλείψει ποτέ το μικρό νησί.

20 Ιανουαρίου 2017

Marie Espérance von Schwartz σ΄ένα κομμάτι “παραδείσου”

ΜΕΣΑΡΑ, ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 1869
Μίρκα Παλιούρα

Η αγγλο-γερμανίδα βαρόνη  Marie Espérance von Schwartz (1818-1899) γνωστή και με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Ελπίς Μέλαινα, κόρη και σύζυγος εύπορων τραπεζιτών και εμπόρων, προσωπικότητα αντισυμβατική και άκρως ενδιαφέρουσα, με κλασική μόρφωση και φιλολογικά ενδιαφέροντα, συγγραφική δραστηριότητα, πολιτική, φιλανθρωπική και φιλοζωική δράση, οπαδός της εναλλακτικής φυσικής ιατρικής και χορτοφάγος, πραγματοποιούσε μια περιήγηση από τα Χανιά προς το ανατολικό τμήμα της Κρήτης

Ελπίς Μέλαινα. Περιηγήσεις στην Κρήτη 1866-1870.

ΜΕΛΑΙΝΑ ΕΛΠΙΣ  (MARIE ESPÉRANCE VON SCHWARTZ) 
Ελπίς Μέλαινα. Περιηγήσεις στην Κρήτη 1866-1870. 
Με 14 τοπιογραφίες του Joseph Winckler και έναν χάρτη της Κρήτης  
Μετάφραση – Εισαγωγή – Σχόλια: Ιωάννα Μυλωνάκη

Πατήστε εδώ για να διαβάσετε το βιβλίο.
Τον Ιανουάριο του 1866 η Marie Esperance von Schwartz (1818-1899) αποβιβάζεται στο λιμάνι των Χανίων γιαένα ταξίδι στην Κρήτη, το οποίο είχε τελικά πολύ μεγαλύτερη διάρκεια από τις αρχικές προβλέψεις. Γερμανίδα, αλλά βρετανή υπήκοος, εύπορη, διαζευγμένη, γνωστή για το φιλολογικό της σαλόνι στη Ρώμη, τη στενή σχέση της με τον Γαριβάλδη, η Ελπίς Μέλαινα αναζητά την εποχή εκείνη ένα νέο πεδίο δραστηριότητας και προσφοράς σε τόπο δύσκολο μεν, αλλά παράξενο και ελκυστικό.

17 Ιανουαρίου 2017

Ανδρεας Μανουσακης η σταδιοδρομία του στον ΟΦΗ ως την καταδίκη του, και η δικαίωση του Μάνθου Πουλινάκη.

Συλλογή σχολίων συνεντεύξεων και άρθρων από εφημερίδες και το διαδίκτυο.
2001-2008 
Πρόεδρος των SNAKES
«Στην Κρήτη αυτοί που ασχολούμαστε με τους συνδέσμους γνωριζόμαστε μεταξύ μας και από ντροπή δεν δημιουργούμε εμφυλίους πολέμους. Όμως, με την εμπειρία των 20 και παραπάνω χρόνων που έχω στον χώρο σας λέω πως την μεγαλύτερη ευθύνη για μένα τη φέρει η Πολιτεία για όλα τα κακά που γίνονται....

10 Ιανουαρίου 2017

Η "Αριάδνη" έντυσε στα λευκά την Κρήτη

Το μετεωρολογικό φαινόμενο του Σιβηρικού αντικυκλώνα ( Βαροµετρικό υψηλό ) , με την ονομασία «Αριάδνη» που εκδηλώθηκε κυρίως στα νότια της χώρας , έντυσε στα λευκά όλη την Κρήτη.
Σπάνιες οι εικόνες που είδαν το πρωί της Κυριακής (8/01/2017) οι κάτοικοι των παραθαλασσίων περιοχών της Κρήτης αντικρίζοντας τα χιονισμένα λιμάνια των κρητικών πόλεων.

7 Ιανουαρίου 2017

Η ιστορική μνήμη δεν είναι πλέον ζωντανή

…Ίσως να μη χρειάζεται παρά μια φευγαλέα ματιά στην ίδια πόλη -…- σε διάστημα τριάντα ετών για να διαπιστώσει κανείς την ταχύτητα και την έκταση του κοινωνικού μετασχηματισμού στο τρίτο τέταρτο του αιώνα μας.

Ο Σταυρός των Θεοφανίων στο Ηράκλειο.

Η ματαίωση της τελετής του Αγιασμού των υδάτων  λόγο των δυσμενών καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν στο Ενετικό λιμάνι της πόλης του Ηρακλείου, δεν πτόησε τους θαρραλέους κι άξιους αυτούς κολυμβητές, που μέσα σε μια πραγματική  αποθέωση της Κρητικής ψυχής, βούτηξαν στη θάλασσα σχηματίζοντας συμβολικά τον Σταυρό με τα σώματά τους!
ΠΗΓΗ
Φωτογραφίες: image-services

5 Ιανουαρίου 2017

Τακτική Καραβίτη

Ιωάννης Καραβίτης κρητικός οπλαρχηγός από την Ανώπολη Χανίων (1883-1949). Έλαβε μέρος στα Κρητικά γεγονότα του 1908 και 1912, και στην απόβαση στην Σάμο, τον Σεπτέμβρη του 1912, αλλά η κύρια δράση του διαδραματίσθηκε στο χώρο της Δυτικής Μακεδονίας κατά την διάρκεια του Μακεδονικού αγώνα  μαζί με άλλους Κρητικούς οπλαρχηγούς.

Ευθύμιος Καούδης έξοδοι στην Μακεδονία

Η πρώτη του έξοδος στην υποδουλωμένη Μακεδονία, έγινε στις 6 Μαϊου 1903, όταν μαζί με τους Λ. Βρανά, Γ. Δικώνυμο και Γ. Πέρο, ταξιδεύει με πλοίο στη Θεσσαλονίκη. Σκοπός τους, να προωθηθούν στην ενδοχώρα της Δυτικής Μακεδονίας και να εξετάσουν επί τόπου τις δυνατότητες ανάπτυξης μιας ελληνικής οργανωμένης αντίστασης. 
Στις αρχές Ιουνίου 1903, (δεύτερη έξοδος), επικεφαλής ομάδος δέκα ανδρών περνά λαθραία στη περιοχή Φλώρινας – Καστοριάς και για δύο μήνες υπό την καθοδήγηση του μητροπολίτη Καραβαγγέλη, εργάζεται κατά των Βουλγάρων. 
Τον Φεβρουάριο του 1904, (τρίτη έξοδος), ξαναβγαίνει ως υπασπιστής του Κοντούλη και κάθεται μέχρι τον Ιούνιο του 1904. Ήταν η περίοδος που συνεργάσθηκε στενά με τον καπετάν Κώττα και απέκτησε χρήσιμες εμπειρίες.

Η τέταρτη έξοδος:

Οἱ Κρῆτες Μακεδονομάχοι Νικολούδης καὶ Σκαλίδης

  Εάγγελος Νικολούδης ταν π τος Λάκκους Κυδωνίας Χανίων, κα εχε ρθει στν Μακεδονία γι πρώτη φορ τ 1904 ς ντάρτης στ σμα το Παύλου Μελ κα εχε πανέλθει γι δεύτερη φορ π κεφαλς δικο του σώματος τν Νοέμβριο το 1905 μαζ μ τν Σκαλίδη, στν περιοχ το Μοριχόβου.
Στν περιοχ Περιστερίου – Μοριχόβου, κατ τν διάρκεια το 1906, κτς τν πολοίπων λληνικν σωμάτων δρασαν κα τ μικρ σώματα το θωνος σλιν, το Γιώτα, το Γερογιάννη, το Παύλου Ρακοβίτη, το Γεωργίου Σκαλίδη, το Εαγγέλου Νικολούδη, το Παναγιώτη Φιωτάκη, το ωάννη Καραβίτη κα το Παντελ Καρασεβδ.
Τος νεαρος Κρητικος πλαρχηγος Σκαλίδη κα Νικολούδη, λόγ πειθαρχίας, τ Κέντρο τος ποκήρυξε κα τος κοψε τ φτωχικό τους πίδομα

ΚΡΗΤΕΣ ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΟΙ


(κάντε κλικ στην εικόνα)
Κρητικοί Μακεδονομάχοι σε ταχυδρομική κάρτα
http://ellinoistorin.gr/?paged=2&cat=69

3 Ιανουαρίου 2017

Σφακιανοί στην επανάσταση του Θερίσου

Η συμμετοχή των Σφακιανών, στην  επανάσταση του Θερίσου, η οποία ουσιαστικά άνοιξε τον δρόμο για την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα δεν ήταν μεγάλη. Και αυτό γιατί οι Σφακιανοί πολιτευτές που είχαν μεγάλη επιρροή στην επαρχία, και συγκεκριμένα οι Χ. Πωλογεωργης, Γ. Δασκαλογιάννης και Γ. Παπαδόπετρος ήταν φιλοπριγκιπικοί και ήταν αντίθετοι προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο.
Παρόλα αυτά, μια ομάδα  Σφακιανων οπαδών του Βενιζέλου συμμετείχαν στην επανάσταση και απαθανατίσθηκαν στην φωτογραφία.

2 Ιανουαρίου 2017

O Eπικήδειος Ιωάννη Κονδυλάκη

Ένα από τα ωραιότερα διηγήματα στη νεοελληνική λογοτεχνία, το οποίο μάλιστα ανθολογήθηκε και σε σχολικό εγχειρίδιο, είναι ο «Επικήδειος» του Ιωάννη Κονδυλάκη. Δημοσιεύθηκε το 1916 στον τόμο «Όταν ήμουν δάσκαλος και άλλα διηγήματα». Αναφέρεται στον «Επικήδειο» που εκφώνησε, ή μάλλον προσπάθησε να εκφωνήσει ο αφηγητής, στην κηδεία του πατέρα ενός φίλου του, πριν τον πάρουν τα γέλια που προσπαθούσε από ώρα να καταπνίξει, και διωχθεί κακήν κακώς από την εκκλησία.Στη ζωή, το θλιβερό συνδέεται συχνά με το αστείο, το τραγικό με το κωμικό. «Γάμος άκλαυτος και κηδεία αγέλαστη δε γίνεται», λέει μια λαϊκή παροιμία.[1]...
O Eπικήδειος
Ήμεθα τότε μια εύθυμη συντροφιά νέων εις τα  Χανιά, που είχαμε κοινήν την αγάπην προς την ιππασίαν. Εις την είσοδον της πόλεως ένας Τούρκος, ο Τζανερίκος, έδιδεν άλογα με νοίκι.

Η ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΘΕΜΕΛΙΟΔΟΜΗ ΤΗΣ ΚΟΥΖΟΥΛΑΔΑΣ

Μαρκογιώργης*
Στην εφημερίδα «ΑΝΑΤΟΛΗ» (2003 και 2004), έχω δημοσιεύσει, με Αποκριάτικο λόγο και με τίτλο «ΚΟΥΖΟΥΛΟΓΝΩΣΙΑ» , τη λαογραφική ιστορία της κουζουλάδας, αλλά και της διάφορες απόψεις για την ψυχογραφική της πλευρά, μέρος των απόψεων αυτών είναι και τα παρακάτω:
Σύμφωνα με την γνώμη των πολλών,  κουζουλάδα λέγεται η παραγωγική «τρέλα» εφόσον αυτή δεν στοχεύει, κατά κύριο λόγο, σε οικονομικό όφελος.

27 Δεκεμβρίου 2016

αλεξητήριον

Οικογένεια: Liliaceae Γένος: Urginea  Είδος: Urginea maritima 
ή Ουργινέα η παράλια, ή ασκελετούρα, ή σκίλλα, ή ασκιλλοκάρα, ή κρομμυδόσκιλλα, ή κρεμμύδα ή ασκέλα ή αγριοκρέμμυδο, ή σκιλλοκρέμμυδο, ή αγιοβασιλίτσα, ή ουργινία,η παραθαλάσσια, ή ασκύλα ή ασκελετούρα, ή σκιλλοκρεμμύδα, ή ασκέλα, ή αγριοκρεμμύδα, ή ασκινοκάρα,ή παπουτσέ, ή κουβαλοσκέρα, ή μπότσικας, ή κουτσούνα, ή Scilla maritima, ή Urginea scilla, ή Drimia maritima, ή Urginea pancration, ή red squill, ή sea squill, ή sea onion, ή ein sit ή ada sogani, η  ...

Το ιστορικό πλαίσιο του Κρητικού ζητήματος

Πρόκειται για την πιο τεκμηριωμένη ιστορική καταγραφή του Κρητικού ζητήματος από το (1978 έως το1897) που έχει υποπέσει στην αντίληψη μου.


Μετά τόν ρωσοτουρκικόν πόλεμον (1876 - 1878) και συνεπεία τών αποφάσεων τοΰ συνεδρίου τοΰ Βερολίνου, τό άρθρο 23 τής συνθήκης του Βερολίνου διεκήρυξε, ότι ή Πύλη ύπεχρεούταν να εφαρμόσει αυστη­ρώς αυστηρά στη Κρήτη τόν όργανικόν νόμον του 1868 με τις αναγκαίες τροποποιήσεις. Κατ έφαρμογή των ως ανω, η Πύλη παρεχώρησε στην Κρήτην τον Όκτώβριο 1878 τόν λεγόμενο «Χάρτη της Χαλέπας». 

Όποιος ποθεί την λευτεριά τηνε κερδίζει - Η Επανάσταση του Θερίσου

Το επαναστατικό κίνημα του Θερίσου (1905)
Στις 10 Μαρτίου 1905, ο Ελευθέριος Βενιζέλος με τους επιφανείς συνεργάτες του, Κων/νο Φούμη και Κων/νο Μάνο και με 400 ένοπλους Κρητικούς αιφνιδιάζοντας τον ύπατο αρμοστή, πρίγκιπα Γεώργιο, θα κηρύξει στο Θέρισο το ομώνυμο επαναστατικό κίνημα.
Η έναρξη της κινητοποίησης συνδέεται με το βυζαντινό εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου Θερίσου όπου σύσσωμοι οι Επαναστάτες θα υψώσουν την ελληνική σημαία, θα ζητωκραυγάσουν  “Ζήτω η Ένωση”, “Κάτω ο δεσποτισμός” και θα υπογράψουν το ιστορικό ψήφισμα.
«Ο Κρητικός λαός, συνελθών εις πάνδημον συλλαλητήριον εν Θερίσω της Κυδωνίας σήμερον την 10 Μαρτίου 1905 κηρύττει ενώπιον Θεού και ανθρώπων την πολιτικήν αυτού ένωσιν μετά του Βασιλείου της Ελλάδος, εις μίαν αδιαίρετον, ελευθέραν, συνταγματικήν πολιτείαν».
Εν Θερίσω τη 12 Μαρτίου 1905